MAGNÚS ÓLAFSSON

Hver vegur að heiman

er vegur heim.

Hratt snýst hjól dagsins,

höllin við lindina

og tjaldstæðin hjá fljótinu

eru týnd langt að baki,

það rökkvar og sigðin

er reidd að bleikum stjörnum.

Hamraklifin opnast,

hrímgrá og köld

blasir auðnin við,

öx stjarnanna hrynja

glóhvít í dautt

grjótið og þungfæran sandinn.

Löng verður nóttin

nöturleg og dimm.

En handan við fjöllin

og handan við áttirnar og nóttina

rís turn ljóssins

þar sem tíminn sefur.

Inn í frið hans og draum

er förinni heitið.

(Snorri Hjartarson.)

Elsku amma og aðrir ástvinir, Guð styrki ykkur á þessum erfiðu tímamótum.

Mig langar í örfáum orðum að minnast vinar míns og samstarfsfélaga til margra ára, Magnúsar Ólafssonar, sem lést eftir erfiða og langa baráttu við illvígan sjúkdóm hinn 30. maí sl. Við Magnús kynntumst fyrst hinn 1. apríl 1952, þegar við hófum störf í slökkviliðinu á Keflavíkurflugvelli, fyrstir Íslendinga. Síðan fylgdu tíu aðrir sem einnig voru ráðnir til starfa þetta vor. Þetta var að mörgu leyti sérkennilegur vinnustaður, þarna voru borgaralegir bandarískir starfsmenn, bandarískir hermenn og svo við Íslendingarnir. Þarna myndaðist mjög góður starfsandi og fannst okkur ungu mönnunum sérlega gaman að takast á við verkefnin sem okkur voru falin og að nema slökkviliðsfræðin af yfirmönnum okkar, sem höfðu starfað í bandarískum slökkviliðum til margra ára. Þetta var í raun og veru prýðilegur skóli fyrir unga menn. Þetta voru skemmtileg ár og ýmislegt brallað í starfi og leik. Fyrstu árin vorum við Magnús á sömu vaktinni. Á tímabili vorum við með sama áhugamálið, sem var áhugaljósmyndun. Ég man að við fjárfestum saman í framköllunartækjum og stækkara sem við gátum haft á slökkvistöðinni. Þar gátum við unnið okkar ljósmyndir sjálfir, hvort sem var í frítíma okkar eða vinnutíma, þegar tóm gafst til. Það liðu ekki mörg ár þar til Magnús vann traust yfirmanna sinna og varð fyrstur af okkur Íslendingunum til að hljóta yfirmannsstöðu innan slökkviliðsins, fyrst sem bílstjóri og síðar sem flokksstjóri. Þessi störf leysti Magnús vel af hendi og var hann vel liðinn af öllum starfsmönnum. Síðan er það, að árið 1963 eru Íslendingar ráðnir í allar yfirmannsstöður slökkviliðsins. Hér skildi svolítið leiðir með okkur Magnúsi, því við vorum ráðnir til að stjórna hvor sinni vaktinni. Engu að síður áttum við heilmikið samstarf innan liðsins, svo sem í sambandi við vaktaskipti, mannahald, fræðslustörf, slökkvibifreiðir og eldvarnaeftirlit. Öll þau samskipti við Magnús voru í alla staði ánægjuleg. Ég sá hann aldrei reiðast nokkrum manni og var hann mjög góður og yfirvegaður stjórnandi á vettvangi, ásamt því að vera mjög nákvæmur og vandvirkur í öllum sínum daglegu störfum. Árið 1976 réðst Magnús til starfa sem framkvæmdastjóri flugþjónustudeildar Varnarliðsins, sem laut yfirstjórn slökkviliðsstjóra. Starfsemi þessarar deildar var nokkuð fjölþætt. Það er: þjónusta við allar herflugvélar, umsjón og viðhald svokallaðra þotugildra á flugbrautum, ásamt snjóhreinsun og hálkuvörnum á flugbrautum og flugakstursbrautum á Keflavíkurflugvelli. Hann starfaði sem slíkur, þar til hann lét af störfum fyrir fáum árum og fór á eftirlaun. Það var samdóma álit íslenskra sem erlendra flugmanna, að ástand flugbrautanna að vetrarlagi hefði snarbatnað eftir að Magnús og hans íslensku starfsmenn tóku við þessum verkefnum. Það var líka metnaður allra þeirra sem að þessu stóðu að standa vel að verki, vegna þess að þetta eru mikilvægar forvarnir gegn flugslysum á Keflavíkurflugvelli. Á síðustu árum höfum við nokkrir af eldri félögunum úr slökkviliðinu komið saman og drukkið morgunkaffi til að spjalla um gamla daga og landsins gagn og nauðsynjar. Magnús var mjög áhugasamur um að við hittumst og aldrei lét hann sig vanta, jafnvel nú undir það síðasta, þó svo að af honum væri dregið vegna veikinda. Hans verður sárt saknað af okkur félögunum og erfitt að hugsa til þess að sætið hans verður autt næsta haust þegar við hefjum fundina að nýju. En sárastur er söknuðurinn hjá Ernu og fjölskyldunni allri og biðjum við Anna að góður guð gefi þeim styrk í þeirra miklu sorg. Guð blessi minningu hans.

1944 hitti ég Magnús Ólafsson (Magga Óla) fyrst, þá starfaði hann við afgreiðslu í greiðasölu hjá Bandaríska hernum. Í raun hét þetta Snack Bar og var við Snorrabraut í Reykjavík í húsum Rauðakross hersins. Við komum þarna gjarnan krakkarnir með smáaura og fengum hermenn til að kaupa handa okkur rjómaís. Maggi Óla var eldri og stuggaði stundum við okkur en hjálpaði líka stundum. Ekki datt mér í hug þá að við Maggi ættum eftir að verða samstarfsmenn og ágætis kunningjar stóran hluta æfinnar langt í hálfa öld.

Svo háttaði til að 1956 réðst ég til starfa í slökkviliði Keflavíkurflugvallar og þar hitti ég Magga Óla aftur. Hann var mjög sérstakur maður og ekki allra. Maggi hlaut í vöggugjöf einstaka samviskusemi, skynsemi og náttúrugáfur sem voru þannig að honum veittist létt að leysa flóknustu verkefni betur en margir aðrir. Af þessum sökum hlaut hann snemma vegsemd í okkar liði á undan öðrum. Magga Óla var falin verkstjórn yfir okkur hinum á fyrstu árunum sem síðan þróaðist í stöðu aðstoðarslökkvistjóra þegar árin liðu. Okkur hjónunum, mér og Erlu, eru minnisstæð árin í kringum 1965 þegar Maggi og Erna konan hans bjuggu í sömu götu og við. Þá voru erfiðir tímar fyrir marga, en með samstöðu okkar fjögurra þá nýttum við kaupið betur á ýmsan hátt meðal annars með því að kaupa saman lambsskrokk á "Payday" eins og það var kallað. Á þessum tíma átti Maggi fínan bíl og var ég svo heppinn að geta ferðast með Magga suður eftir og aldrei taldi hann eftir sér að fara krók fyrir mig. 1975 óx ábyrgð hans enn er hann tók að sér að stofna nýja flugþjónustudeild á Keflavíkurflugvelli sem féll undir yfirstjórn slökkviliðsins. Maggi sá um rekstur þessarar deildar allan sinn starfstíma eða þar til hann kaus að ljúka störfum 1992 og er nú nokkur tími liðinn frá því að hann hætti. En, enn standa verk hans upp úr með mikilli reisn svo sem má sjá í vegsemd hans gamla vinnustaðar. Svo skipuðust örlögin, að mér undirrituðum voru falin aukin ábyrgðarstörf og yfirstjórn slökkviliðsins, þá varð mér ljóst enn betur hvílíkur öndvegisdrengur og ráðgjafi Maggi Óla var, hans ráð dugðu vel og brugðust ekki. Ýmislegt rifjast upp þegar horft er um öxl við vinar missi, ég veit að ef ég gæti spurt Magga hvort hann vildi segja frá því þá mundi hann ekki kæra sig um það. Maggi var ekki sérstaklega málugur maður en einstaklega skemmtilegur og frásagnarfær þegar svo vildi til, sérstaklega þegar glitraði á gler í vinahópi og hann hvattur til frásagnar af ferðum sínum til fræðslu í Bandaríkjunum. Maggi var sendur í margar ferðir á vegum slökkviliðsins til náms og starfa, hann lauk öllu sínu með sóma. En nú ert þú farinn Maggi minn í síðustu ferðina eftir veikindin, þykir mér líklegt að leiðir okkar eigi eftir að mætast aftur. Bob Sommers vinur þinn sendir þér kveðjur sínar og virðingu. Ég læt þessum kveðju orðum nú lokið kæri vinur. Megir þú hvíla í friði, Guð blessi þig og gefi konunni þinni henni Ernu og börnunum styrk í sorginni.

Árið 1975 háttaði svo til, að slökkviliðinu á Keflavíkurflugvelli var falið að taka að sér snjóruðning og ísingarvarnir á flugvellinum. Slökkviliðið hafði þá þegar getið sér gott orð undir styrkri stjórn Sveins Eiríkssonar og var því helst treyst til að koma lagi á hlutina, sem höfðu verið í ólestri um tíma. Ekki er að efa, að Sveinn hafi vandað valið þegar hann fékk Magnús Ólafsson til þess að stofna og síðan stjórna þessari nýju deild slökkviliðsins, snjóruðningsdeild. Magnús hafði þá um langt árabil verið aðstoðarslökkviliðsstjóri (vaktstjóri) og raunar starfað hjá varnarliðinu frá upphafi varnarsamstarfsins við Bandaríkjamenn.

Strax var tekið til hendinni í sönnum slökkviliðsanda og undir handleiðslu Magnúsar fóru hlutirnir að ganga, svo eftir var tekið. Kallaðir voru til úrvalsmenn innan vallar sem utan, tæki tekin í gegn, nýjar aðferðir þróaðar og betri aðstaða sköpuð. Allt tókst þetta svo vel, að æ fleiri þáttum vallarstarfseminnar var smám saman bætt við störf deildarinnar. Árið 1981 var svo starfsemin nokkurn veginn komin í núverandi horf. Deildin hét nú flugvallarþjónustudeild, og auk snjóruðnings hafði hún á hendi flugfraktarafgreiðslu, hlaðþjónustu flugvéla, rekstur á þotugildrum og flugbrautaeftirlit.

Eins og nærri má geta var það ekkert áhlaupaverk að koma þessu öllu í kring og ekki allra að valda slíku verkefni. En hér nutu hæfileikar Magnúsar sín til fulls. Hollusta, samviskusemi, þrautseigja og nákvæmni í störfum voru eiginleikar sem honum voru í blóð bornir. Hann gat verið harður húsbóndi, en þess var líka oft þörf í erfiðum störfum, og réttlætið hafði hann ætíð að leiðarljósi.

Ég tel það gæfu mína, að hafa fengið að vinna undir handleiðslu Magnúsar Ólafssonar. Síðustu sjö starfsár hans unnum við í nánu samstarfi og þegar við ókum saman til og frá vinnu bar margt á góma, flest tengt starfi okkar en þó ekki allt. Þegar hann lét af störfum árið 1992 skilaði hann góðu búi til okkar, sem við tókum, og hér mun andi hans vonandi svífa yfir vötnunum um ókomin ár sem fyrr.

Þeir hverfa nú óðum af sviðinu, mennirnir sem lögðu grundvöllinn að farsælum rekstri Keflavíkurflugvallar og varnarstöðvarinnar þar. Flestir hafa þessir menn unnið störf sín í kyrrþey og lítt látið á sér bera í þjóðfélaginu. Magnús var einn þessara manna.

Fyrir hönd Félags yfirmanna slökkviliðsins og starfsmanna flugvallarþjónustudeildar slökkviliðsins á Keflavíkurflugvelli sendi ég Ernu ekkju Magnúsar, börnum hans og fjölskyldunni allri innilegustu samúðarkveðjur.