HILMAR Þ. HELGASON

Bóbó, kær æskuvinur minn, varð bráðkvaddur á heimili sínu í Noregi laugardaginn 18. ágúst sl. aðeins 54 ára gamall. Í fyrstu setur mann hljóðan en síðan streyma minningarnar fram. Minningar um góðan dreng og tryggan vin með stórt hjarta og stóra lund. Við ólumst upp hlið við hlið frá blautu barnsbeini. Hann í Faxaskjóli 14 og undirritaður í Faxaskjóli 12. Það er tilgangslaust að velta því fyrir sér hvernig við urðum vinir.

Við vorum það svo langt sem minni okkar náði til. Ég var tveimur árum yngri en Bóbó en fann aldrei að það skipti einhverju máli. Að minnsta kosti lét hann mig aldrei finna það. Varð snemma næmur á tilfinningar annarra.

Við tilheyrðum kynslóðinni sem ólst upp á uppgangsárum eftirstríðsáranna. Á árunum þegar Íslendingar soguðust inn í nútímann. Þegar kaldastríðið var í uppsiglingu og mikill efnahagslegur uppgangur á Vesturlöndum, sem við Íslendingar nutum góðs af. Þetta var tími framfara á öllum sviðum mannlegra athafna. Sveitasamfélag að breytast í nútímalegt borgarsamfélag. Tími vonar og eftirvæntingar. Úthverfin að byrja að byggjast upp. Vestur í bæ; Melar, Hagar og Skjólin. Þetta hófst á árunum 1946-1950 og svo áfram.

Gamla góða KR búið að festa sér land við Kaplaskjól og þróttmikil uppbygging hafin.

Heimur eða öllu heldur yfirráðasvæði æskuáranna markaðist af sporöskjulagaða hringnum sem nær frá horni Ægisíðu og Faxaskjóls í austri og að gatnamótum Sörlaskjóls og Faxaskjóls við Sunnubúðina í vestri. Móar, fjara, sjór, fjallahringur, sjóndeildarhringur. Í hugum félaganna sem þarna áttu bernskuárin einhver fallegasti og besti staður í víðri veröld.

Nýtt hugtak varð til ; Skjólarar.

Í hringnum okkar þróaðist gott samfélag atorkusams fólks af öllum stéttum og gerðum. Innfæddir Reykvíkingar og fólk víðs vegar að, sem bar með sér áhrif sveitar sinnar og landshluta. Það ríkti ráðdeildarsemi og snyrtimennska. Fjölskyldurnar voru stórar á nútímamælikvarða. Lágmark þrjú börn og allt upp í tíu. Allir kjallarar og laus herbergi leigð út.

Þarna urðu allir KR-ingar nema Bóbó hann hélt með Skaganum. Honum var fyrirgefið. Helmingur af liðsmönnum gullaldarliðs Skagamanna var stórfrændur hans. Gerð var málamiðlun á eftir Skaganum var KR númer tvö hjá honum og hélt hann því alla ævi.

Í þessu umhverfi og kraftmikla andrúmslofti slitum við barnsskónum og lifðum æskuárin.

Í minningunni var lífið sem alsæla, spriklandi gleði frá morgni til kvölds, í leikjum, íþróttum, svaðilförum og bullandi athafnasemi. Allar mömmur heima með rjúkandi kakó, hlýju og öryggi.

Áramótabrennan sem stóð á horni Faxaskjóls og Sörlaskjóls skipaði alveg sérstakan sess í huga okkar sem við hana störfuðum. Ekki er vitað með vissu hvernær fyrsta áramótabrennan var hlaðin á þessum stað en sterkar vísbendingar eru um að það hafi verið árið 1947. Þetta er því orðin 54 ára gömul stofnun. Með árunum skapaðist mjög ákveðið verklag um gerð, lögun og hleðslu brennunnar. Mikill metnaður var lagður í verkið enda samkeppnin hörð við nágrannahverfin um hverjir væru með stærstu brennuna og þá fallegustu.

Bóbó var alla tíð mikill áramótamaður og naut þess þá að vera á meðal vina og halda sögustundir.

Æskustöðvarnar og ár bernskunnar voru Bóbó einkar hugleikin. Hann gat setið löngum stundum með okkur æskufélögunum og rifjað upp atvik og atburði þessara ára. Voru upprifjanir hans á einstaka atburðum svo ævintýralegar og nákvæmar að við vinirnir vorum oft stórlega efins um réttmæti þeirra. Minni Bóbós var til skammst tíma talið óbrigðult og hafa þess vegna flestar upprifjanir hans á bernskubrekunum hlotið staðfestingu vinahópsins utan nokkurra sem þarfnast nánari skoðunar.

Sigurður Norðdal skrifar á einum stað: "Maðurinn lifir ekki á einu saman brauði. Maðurinn lifir alls ekki á brauði. Brauðið bjargar honum frá að deyja. Maðurinn lifir á ævintýrunum. Án þeirra væri lífið ekki líf og maðurinn ekki maður." Í mínum huga falla þessi orð einkar vel að viðhorfum míns kæra vinar til lífsins. Bóbó var maður ævintýranna, frásagnarinnar og hins myndræna. Frá því ég man eftir mér var hann að segja okkur frá og endursegja okkur vinunum sögur úr Íslendingasögunum, þjóðsögunum, frá köppum Arthúrs konungs, úr Gamla testamentinu og fleiri sögur. Svo lifandi var frásögnin að hann virkaði sem tímavél, sem fór með okkur fram og aftur um aldirnar á vit ævintýranna. Um leið og hann sagði fram söguna myndskreytti hann hana með frábærum teikningum. Frá unga aldri drakk hann þessar sögur í sig af slíkum ákafa að hann virtist hverfa inn í þær og í endursögninni tók hann okkur vinina með sér. Við vitum nákvæmlega hvernig Grettir Ásmundarson, Gunnar á Hlíðarenda, Skarphéðinn Njálsson og Gísli Súrsson litu út. Við vorum á vettvangi. Bóbó var bróðir okkar Ljónshjarta.

Í borgríkinu okkar litla voru samskipti okkar sem áttum bernskuna þar saman eins og smækkuð mynd þjóðar. Þegar aðsteðjandi hætta skapaðist í formi hverfaátaka sameinuðust allir sem einn. Þegar þurfti að verja heiðurinn í íþróttakeppni slógu hjörtun í takt. Svo ekki sé talað um samvinnuna og samhuginn þegar kom að áramótabrennunni. Þess á milli leystist hópurinn upp í smærri hópa og klíkur eins og á sem kvíslast í smálæki uns þeir sameinast að nýju þegar þarf að ryðja burt hindrunum. Ég var meðlimur í hópi sem taldi sex meðlimi. Þetta var einkar lýðræðislegur hópur sem samanstóð af sterkum persónuleikum. Hann mótaðist þó mjög af hugmyndafræði Bóbós en hún var í anda Spartverja hinna grísku. Þar sem hreysti, þolgæði, kraftar og harðræði voru í hávegum hafðir. Annar þáttur sem mótaði hópinn var hugsunin um réttlæti. Einhvers konar "Gjörum rétt þolum ei órétt". "We are the good guys". Undir þessa skilgreiningu féll þó ekki rófuhnupl á haustdögum.

Þegar kom að unglingsárunum fór að losna um hópinn eins og gengur. Vinirnir fóru í mismunandi skóla og mörkuðu sér lífsleiðina.

Bóbó var með sína stefnu klára. Hann ætlaði í myndlistanám, annað hefði verið skakkur kúrs. Hann fór í Myndlista- og handíðaskóla Íslands og þaðan lá leiðin til Endinborgar þar sem hann lauk prófi úr listaháskóla. Þegar heim kom varð hann kennari um árabil við Myndlista- og handíðaskóla Íslands og um mörg ár starfaði hann fyrir auglýsingastofur. Hann varð einn alfremsti teiknari landsins og myndskreytti fjölda bóka þar á meðal Haustskip Björns Th. Björnssonar og fleiri bækur. Eftirsóttur listamaður og samviskusamur fagmaður. Um það get ég vitnað af eigin raun þar sem við áttum samvinnu um verkefni sem hann skilaði á framúrskarandi hátt.

Oft er sagt að umhverfið móti manninn. Veðurfarið og náttúran við Skerjafjörðinn er margbreytileg. Ægifagrir dagar, stríðir vindar og úfinn sjór. Bóbó var óvenjulega næmur maður og kannski hefur umhverfið mótað lundarfarið að einhverju leyti. Mér og mínum var hann alla tíð tryggur vinur, gefandi af sér, mildur, gáskafullur og leiftrandi í senn. Sögumaður af Guðs náð frá barnsaldri til síðasta dags. Góður börnum og málleysingjum.

Lífið lék minn kæra vin grátt á margan hátt. Hann var oft kominn að fótum fram í baráttunni við áfengisdrauginn en gafst aldrei upp. Var bardagamaður í anda Grettis Ásmundarsonar og Skarphéðins Njálssonar sem voru hans menn. Hann vann margar lotur en tapaði líka mörgum. Síðustu baráttuna háði hann í desember sl. og að mati hans nánustu hafði hann fullnaðarsigur. Matið var byggt á því að komin voru ný viðhorf hjá honum sem ekki höfðu verið fyrir hendi í fyrri viðureignum. Síðustu mánuðirnir sem Bóbó lifði voru honum góðir. Honum leið vel og tími vonar og eftirvæntingar var runninn upp. Rétt eins og hann upplifði á bernskuárunum í Skjólunum forðum daga. Þá kom lokakallið. Öllum að óvörum. Svo sárt að þessi öðlingur skyldi ekki fá að njóta sigursins lengur, en um leið gleðilegt að hann fékk að kveðja með reisn sem sigurvegari vegna þess að honum leiddist að tapa.

Ég minnist foreldra Bóbós, þeirra mætu hjóna Rögnu og Helga sem auðsýndu mér ávallt vináttu og hlýju. Þau voru músíkalskt par. Systkinum Bóbós þeim Stefáni og Kristjönu og fjölskyldum þeirra sendi ég innilegar samúðarkveðjur.

Kæru Sif og Hákon, umhyggja ykkar fyrir vini okkar var aðdáunarverð og þið voruð honum allt. Megi góður Guð blessa ykkur og styrkja í sorginni.

Við Sigrún, Jódís, Hlín og Magga færum þér, kæri vinur, okkar hinstu kveðju með innilegu þakklæti fyrir vináttuna og tryggðina í gegnum árin.

Þinn vinur