Táknræn fyrir ævintýri síðustu ára

Uppskriftahöfundurinn Arna Engilbertsdóttir var að gefa út sína fyrstu matreiðslubók …
Uppskriftahöfundurinn Arna Engilbertsdóttir var að gefa út sína fyrstu matreiðslubók sem ber heitið Fræ. Arna trúir því staðfastlega að fegurðin búi í smáatriðunum og brennur fyrir matargerðinni. Morgunblaðið/Karítas

Arna Engil­berts­dótt­ir gaf ný­verið út mat­reiðslu­bók­ina Fræ sem hef­ur að geyma fjöld­ann all­an af upp­skrift­um að rétt­um sem hún hef­ur þróað og hef­ur dá­læti af. Hún hef­ur mik­inn áhuga á mat­ar­gerð og hvernig við get­um sjálf haft áhrif á okk­ar eig­in lík­am­legu og and­legu heilsu með réttu mataræði. Hún gef­ur les­end­um upp­skrift að hátíðar­máltíð sem hún ætl­ar að töfra fram fyr­ir sig og sína um jól­in.

Arna er ávallt með marga bolta á lofti og er hæfi­leika­rík á mörg­um sviðum. Hún er stílisti, tísku- og mat­ar­unn­andi og held­ur úti mat­ar­vefn­um Fræ.com. Einnig er hún eig­andi net­versl­un­ar­inn­ar Rokyo.is.

Arna fór ung í tísku­nám í list­rænni stjórn­un í London sem hún nýt­ir í dag í hin ýmsu verk­efni.

„Kjarn­inn í nám­inu er að horfa heild­rænt á hug­mynd­ir og mér finnst mjög gam­an að búa til hug­ar­heim utan um ólík viðfangs­efni en öll eiga þau það sam­eig­in­legt að vera lífs­stíl­stengd. Þar að auki rek ég net­versl­un­ina Rokyo og sel rúm­botna í japönsk­um stíl,“ seg­ir Arna.

End­ur­spegl­ar ein­fald­leika í fram­setn­ingu og í vali áhalda og leirtaus

„Tíska, mat­ar­gerð og heim­il­is­hald eru lík að því leyti að per­sónu­leg­ur stíll og ein­kenni skín alltaf í gegn þó að formið sé mis­mun­andi en þar ber helst að nefna míni­malíska ásýnd. Áhersla bók­ar­inn­ar Fræ er ekki síður í takt við þessa stefnu og end­ur­spegl­ar hún ein­fald­leika í fram­setn­ingu og í vali áhalda og leirtaus. Þannig finnst mér mat­ur­inn njóta sín best, sér­stak­lega þegar hann er lit­rík­ur,“ seg­ir Arna með bros á vör.

Aðspurð seg­ir Arna bók­ina lýsa vel hvernig mataræði hún aðhyll­ist. „Bók­in Fræ er í raun tákn­ræn fyr­ir æv­in­týri síðustu ára en ég opnaði mat­ar­vef­inn fræ.com árið 2021 þar sem ég byrjaði ein­fald­lega að deila því sem mér fannst gott að borða. Í kjöl­farið hóf ég skrif á Gest­gjaf­an­um þar sem ég fékk að kynn­ast prentuðu efni og hafði gam­an af. Ég var alltaf með þessa hug­mynd um fal­lega bók í hug­an­um og eft­ir ár þar var rétt­ur tími til að þróa hug­mynd­ina bet­ur.

Salka var minn fyrsti kost­ur fyr­ir út­gef­anda og Anna Lea og Dögg eig­end­ur út­gáf­unn­ar tóku svo vel í til­lögu mína að bók­inni. Þær gáfu mér frelsi til að gera hana eins og ég sá fyr­ir mér að ég vildi hafa hana.“

Gifti sig í millitíðinni

Arna seg­ir að það hafi tekið sinn tíma að skrifa bók­ina og út­færa alla rétt­ina. „Ferlið hef­ur meira og minna tekið allt árið – allt frá því að safna sam­an mín­um upp­á­halds­upp­skrift­um, nokkr­um klass­ísk­um af Fræ og þróun á nýj­um upp­skrift­um. Ég gifti mig í millitíðinni og lagði svo loka­hönd á skrif­in síðastliðið haust,“ seg­ir Arna og bros­ir.

Bók­ar­káp­an er afar fal­lega hönnuð, hvít, tíma­laus og í anda Örnu. „Þar sem mörk­un og ásýnd bók­ar­inn­ar var nú þegar mótuð þegar við hóf­um ferlið var ég með skýra sýn á upp­setn­ingu henn­ar og káp­unn­ar sem Tobba hjá Far­va út­færði svo fal­lega með sinni graf­ísku snilld. Hún túlkaði all­ar mín­ar hug­mynd­ir og bætti marg­falt um bet­ur. Ég vildi aðallega ná fram tíma­lausri kápu sem gæti staðið í eld­húsi eða á sófa­borði. Því ein­fald­ara, því áhrifa­rík­ara að mínu mati.“

Hvar færðu inn­blástur­inn í mat­ar­gerðina og í upp­skrift­irn­ar?

„Ég hef ótrú­lega mik­inn áhuga á mat­ar­gerð og hvernig við get­um til dæm­is sjálf haft áhrif á okk­ar eig­in lík­am­legu og and­legu heilsu, skoða þarma­flór­una og teng­ing­una þar á milli svo eitt­hvað sé nefnt. Mér þykir því skemmti­leg­ast að gera mat sem er bragðmik­ill og gagn­leg­ur fyr­ir lík­amann á sama tíma. Ég byggi oft­ast í kring­um hvaða bragð eða áferð mig lang­ar í hverju sinni, til dæm­is asísk­ar eða miðaust­ur­lensk­ar krydd­blönd­ur, eitt­hvað heitt og bakað eða stór og fersk salöt. Mér líður best þegar ég borða fjöl­breytt úr plöntu­rík­inu og fæ næg­ar trefjar. Árstíðir, ferðalög, góðir veit­ingastaðir og net­heim­ar veita líka alltaf inn­blást­ur.“

Hátíðarkvöldverðurinn fær að njóta sín í sinni fegurstu mynd hér.
Hátíðar­kvöld­verður­inn fær að njóta sín í sinni feg­urstu mynd hér. mbl.is/​Karítas

Mataræði get­ur verið vald­efl­andi tól

Arna seg­ist ekki hafa alltaf verið með ástríðu fyr­ir grænkeramat­ar­gerð. „En eft­ir á að hyggja mætti al­veg segja að það hafi verið skrifað í ský­in. Ótrú­legt en satt þá missti mamma lyst­ina á rauðu kjöti þegar hún gekk með mig og þegar ég fór að mynda mér mín­ar eig­in skoðanir var það ekki endi­lega í miklu upp­á­haldi. Ég varð al­var­lega veik í æsku, sem kveikti síðar meir mikla for­vitni um mataræði og lífs­stíl. Það tók mig nokk­ur ár að finna hvað mér fannst bæði skemmti­leg­ast að elda og best að borða en ég bjóst ekki við því að lík­am­leg líðan mín myndi breyt­ast svona mikið til hins betra. Mataræði get­ur verið mjög vald­efl­andi tól sem við get­um til­einkað okk­ur því við not­um það oft á dag,“ seg­ir Arna al­vöru­gef­in og bæt­ir við að það geti skipt sköp­um að vera meðvitaður um hve miklu máli skipt­ir að vita hvað er gott fyr­ir lík­am­lega líðan.

„Heild­rænt mataræði úr plöntu­rík­inu eða „whole food plant based“ lýs­ir því mjög vel – þá eru græn­meti, ávext­ir, baun­ir, heil­korn, fræ og hnet­ur í aðal­hlut­verki og mjög unn­in mat­væli í mikl­um minni­hluta þó að þau komi líka fyr­ir. Bók­in er því byggð á þeirri stefnu og sýn­ir fjöl­breytta mögu­leika í mat­ar­gerðinni, allt frá pot­trétt­um, ofn­bökuðu græn­meti og stór­um salöt­um yfir í heima­gert tófú, möndlu-ricotta, ómega-fræ­blöndu og svo lengi mætti telja.

Gervi­kjöt eða annað slíkt hef­ur aldrei höfðað sér­stak­lega til mín og mér þykir til dæm­is miklu skemmti­legra að nota sveppi eða „jackfruit“ í rétti sem eru „kjöt­meiri“. Þar má helst nefna klass­ísku ostru­sveppa­steik­ina á Fræ, tvær týp­ur af King-oyster ceviche og mexí­kóska jackfruit taco-fyll­ingu. Bók­in end­ar svo á nokkr­um eft­ir­rétt­um enda ómiss­andi að geta gripið í þá við sér­stök til­efni.“

Er öll fjöl­skyld­an á sama stað þegar kem­ur að mataræði?

„Ég er svo hepp­in að maður­inn minn var í sömu hug­leiðing­um þegar við kynnt­umst fyr­ir um níu árum. Seinna þegar við fór­um að búa hjálpaði það auðvitað mjög að vera sam­taka með svona stór smekks­atriði og lífsviðhorf. Hann hef­ur borðað með bestu lyst síðan, fyr­ir utan eitt skipti þegar ég notaði óvart kó­koss­mjör í stað kó­kosrjóma í heila pönnu af sveppap­asta. Við gát­um auðvitað hvor­ugt byrjað á fyrsta bit­an­um þegar ég hafði loks­ins áttað mig á eig­in fram­göngu í eld­hús­inu,“ seg­ir Arna og hlær þegar hún hugs­ar til baka.

„Ann­ars eru fjöl­skyld­ur okk­ar beggja vegna mjög opn­ar, góður græn­met­is­mat­ur er ein­fald­lega ein teg­und af mat­ar­gerð og stór part­ur af mat­arkúltúr flestra landa, sér­stak­lega fyr­ir mat­ar­unn­end­ur sem njóta þess að borða alls kon­ar. Vert er líka að nefna það að Fræ er bók fyr­ir alla mat­ar­unn­end­ur sem njóta þess að borða góðan mat, hvort sem það er ein­göngu græn­meti, meira græn­meti eða græn­meti sem meðlæti,“ seg­ir Arna að lok­um.

Arna gef­ur les­end­um hér upp­skrift að ostru­sveppa­steik, sveppasósu og jóla­sal­ati með vín­berj­um og sæt­um pek­an­hnet­um.

mbl.is/​Karítas

Táknræn fyrir ævintýri síðustu ára

Vista Prenta

Ostru­sveppa­steik

Fyr­ir 2-4

  • 800 g ostru­svepp­ir
  • 5-6 rós­marín­grein­ar
  • 3 lauk­ar
  • Grill­spjót

Marín­er­ing

  • 70 ml líf­ræn jóm­frúaró­lífu­olía
  • 2 msk. fínskorið ferskt rós­marín
  • 1 1/​2 tsk. paprikukrydd
  • 1 tsk. sinn­ep
  • 1 tsk. tóm­at­púrra
  • 1 tsk. líf­ræn soja- eða tam­arisósa
  • 3 hvít­lauksrif
  • Salt og pip­ar eft­ir smekk

Aðferð:

  1. Hitið ofn­inn í 180°C, blást­ur.
  2. Blandið öll­um hrá­efn­um sam­an fyr­ir mar­in­er­ingu og hellið yfir svepp­ina.
  3. Þræðið svepp­ina þétt upp á spjót­in.
  4. Skerið lauk­ana í tvennt og setjið í eld­fast mót ásamt 2-3 grein­um af rós­maríni.
  5. Komið spjót­un­um fyr­ir þvert yfir mótið þannig að svepp­irn­ir hangi yfir laukn­um og snerti ekki botn­inn.
  6. Þannig ná þeir gyllt­um lit og mjúkri eld­un án þess að fest­ast við botn­inn og af­gangs­mar­in­er­ing lek­ur yfir lauk­inn.
  7. Bakið í u.þ.b. 30 mín­út­ur eða þar til svepp­irn­ir hafa fengið fal­leg­an gyllt­an lit og eru ör­lítið stökk­ir.
Ostrusveppasteikin lítur vel út og bragðast dásamlega með sveppasósunni.
Ostru­sveppa­steik­in lít­ur vel út og bragðast dá­sam­lega með sveppasós­unni. mbl.is/​Karítas

Sveppasósa

  • 2 lauk­ar, smátt skorn­ir
  • 500 g ís­lensk­ir svepp­ir, skorn­ir í sneiðar
  • 2 dós­ir líf­rænn kó­kosrjómi
  • 4 msk. líf­ræn tam­ari-sósa
  • Fullt af pip­ar

Aðferð:

  1. Steikið lauk­inn upp úr góðri ólífu­olíu þar til hann er mjúk­ur og ilm­andi.
  2. Bætið svepp­un­um út í og látið malla á miðlungs­hita.
  3. Leyfið svepp­un­um að mýkj­ast í ró­leg­heit­un­um þar til mest­ur vökvinn hef­ur gufað upp.
  4. Bætið kó­kosrjóma, tam­ari-sósu og pip­ar út í.
  5. Hækkið ör­lítið hit­ann og látið malla þar til sós­an þykkn­ar.
Girnilegt jólasalat með vínberjum og sætum pekanhnetum.
Girni­legt jóla­sal­at með vín­berj­um og sæt­um pek­an­hnet­um. mbl.is/​Karítas

Jóla­sal­at með vín­berj­um og sæt­um pek­an­hnet­um

Fyr­ir 4-6 sem meðlæti

  • 1 askja íssal­at
  • 2 stilk­ar sell­e­rí, skorið í þunn­ar sneiðar
  • 250 g vín­ber, skor­in í tvennt
  • 2 líf­ræn epli, skor­in í sneiðar
  • 70 g þurrkuð trönu­ber
  • 1 granatepli
  • 100 g val­hnet­ur
  • 50 g graskers­fræ
  • Sinn­eps-vína­gretta
  • 2 msk. líf­ræn hágæða ólífu­olía
  • 1 msk. líf­rænt epla­e­dik
  • 1 tsk. sinn­ep
  • ½ sítr­óna, kreist
  • Salt og pip­ar eft­ir smekk

Aðferð:

  1. Rífið sal­atið gróf­lega niður og blandið við rest­ina af hrá­efn­un­um.
  2. Hrærið sam­an sinn­eps vína­grett­una og hellið yfir sal­atið.
Marsípanbitarnir eru eftirréttarmolarnir sem gleðja bæði augu og munn.
Marsíp­an­bitarn­ir eru eft­ir­rétt­ar­mol­arn­ir sem gleðja bæði augu og munn. mbl.is/​Karítas

Marsíp­an­bit­ar

10 bit­ar

  • 200 g líf­rænt marsíp­an
  • 100 g líf­rænt dökkt súkkulaði, brætt yfir vatnsbaði
  • 10 heil­ar val­hnet­ur

Aðferð:

  1. Und­ir­búið súkkulaðið yfir vatnsbaðið.
  2. Formið marsíp­anið í jafna bita og raðið á bök­un­ar­papp­ír.
  3. Sprautið súkkulaðinu yfir bit­ana og toppið með val­hnetu.
Nán­ar um málið
í Morg­un­blaðinu
Áskrif­end­ur:
Nán­ar um málið
í Morg­un­blaðinu
Áskrif­end­ur:
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert