Íslandsmet

Sagt er að í síðustu viku hafi verið slegið Íslandsmet í fyrstu umræðu máls á Alþingi undir umræðu um veiðigjöld. Er ekki að undra enda umfangsmikið og þýðingarmikið mál um að ræða. Þrátt fyrir stærð málsins er það því miður einkar illa unnið af ríkisstjórninni og sett fram án samráðs, án nægra gagna og gegn ráðleggingum sérfræðinga.

Frasapólitík ríkisstjórnarinnar veldur því að málið er réttlætt með fögrum orðum um leiðréttingu og réttlæti og að það skipti máli að þjóðin sjái að útgerðin sé að greiða meira til samfélagsins. Greiningar um afleidd áhrif frumvarpsins skipta þau öllu minna máli, enda hefur til að mynda enginn ráðherranna getað fullyrt að við þessa skattahækkun muni í raun renna fleiri krónur í ríkiskassann frekar en færri. Ekki er með neinu móti hægt að fullyrða að með frumvarpinu verði meira til skiptanna fyrir samfélagið. Að hafa skuli það sem hljómfegurra reynist virðast vera einkunnarorð ríkisstjórnarinnar í málinu.

Sú heilaga skylda stjórnarandstöðunnar að taka efnismikla umræðu um málið eins og það er umbúið ætti því ekki að koma neinum á óvart. Stjórnarliðar ákváðu engu að síður að gera tortryggilegt að málið hefði verið mikið rætt í þingsal og slepptu reyndar alfarið að geta þess að þeir sjálfir tóku mikinn þátt í umræðunni. Gömul brigslyrði um að stjórnarandstaðan væri eingöngu að standa vörð um hagsmuni einhverra örfárra efnaðra aðila var það helsta sem stjórnarliðar höfðu fram að færa í þeirri umræðu. Það lýsir annaðhvort mikilli vanþekkingu eða mikilli vanvirðingu gagnvart öllum þeim fjölda sem hefur hagsmuna að gæta í málinu og vegna allra afleiddu áhrifanna sem af því kunna að hljótast. Þrátt fyrir þetta gamalkunna stef úr þeirri áttinni er að sjálfsögðu af og frá að stjórnarandstaðan hafi einhverja slíka rörsýn á þetta risastóra mál. Stjórnarandstaðan heldur þvert á móti á lofti samhengi hlutanna og vill gæta hagsmuna samfélagsins alls.

Þegar fyrstu umræðu um málið var við það að ljúka tóku stjórnarliðar sig til og boðað var til aukaþingfundar með sólarhringsfyrirvara til að klára málið enn fyrr. Það gekk ekki betur en svo að fyrir utan þá vanvirðingu sem fjármálaráðherra sem gegndi embætti í fjarveru atvinnuvegaráðherra sýndi þingheimi með því að mæta ekki á þingfundinn sáu stjórnarliðar ekki ástæðu til að tryggja nægilega viðveru sína. Þegar stjórnarandstaðan lagði eðlilega til að málið skyldi ganga til efnahags- og viðskiptanefndar, þar sem málið snýst óumdeilanlega um skattahækkun og ekkert annað, gátu stjórnarliðar ekki klárað þá atkvæðagreiðslu vegna manneklu í þingsal. Málið er því á sama stað og ef þessi aukaþingfundur hefði ekki verið haldinn til að flýta fyrir málinu. Einhverjum þætti það ef til vill Íslandsmet í vandræðagangi.