Í fótspor Maurers á slóðum Snorra

Jóhann J. Ólafsson stórkaupmaður, sem varð níræður í nýliðnum mánuði, hefur nær árlega frá 2014 skipulagt dagsferðir á vegum Ferðafélags Íslands í fótspor þýska fræðimannsins Konrads Maurers. Níunda ferðin verður nk. laugardag, 17. maí. Lagt verður af stað frá bílastæði við húsakynni Morgunblaðsins í Hádegismóum klukkan 10:00 undir fararstjórn Jóhanns og Sigurjóns Péturssonar. Reykholt verður aðaláfangastaðurinn að þessu sinni en farið verður um Borgarfjörð, Hvalfjörð og Kjalarnes. Sérstakir leiðsögumenn verða sr. Geir Waage, Kristján Valur Ingólfsson vígslubiskup og dr. Gunnar Kristjánsson prófastur. Eins og jafnan hefur komið út ferðabæklingur fyrir hverja ferð og nú hefur Sigurjón komið saman glæsilegum bæklingi í máli og myndum með aðstoð Jóhanns. Flestar ljósmyndirnar eru eftir Sigurjón en Guðmundur Ó. Ingvarsson annaðist kortagerð.

„Fyrsti Íslandsvinurinn“

„Konrad Maurer var fyrsti Íslandsvinurinn,“ segir Jóhann. Maurer var prófessor í þýskum lögum og norrænni réttarsögu. Hann var mikill áhugamaður um íslenskar þjóðsögur og ævintýri, ferðaðist um Ísland árið 1858, hélt dagbók og ritaði síðan nákvæma lýsingu á ferðum sínum. Hann hafði mikil áhrif á að þjóðsögur Jóns Árnasonar voru gefnar út en handrit hans um Íslandsferðina fannst ekki fyrr en á áttunda áratugnum eftir að hafa verið glatað í yfir 100 ár. Jóhann hafði frumkvæði að þýðingu þess á íslensku og fékk Baldur Hafstað, fyrrverandi prófessor í íslensku við Kennaraháskóla Íslands, til verksins. Ferðabókin Konrad Maurer Íslandsferð 1858 var síðan gefin út í samvinnu við Ferðafélag Íslands á 70 ára afmæli þess 1997.

Jóhann segist alla tíð hafa haft mikinn áhuga á þjóðsögum og Íslendingasögunum og Konrad Maurer hafi fest í huga sínum á barnsaldri. „Pabbi hafði svo gaman af því að lesa fyrir mig þjóðsögur og öðru hvoru minntist hann á Maurer. Þá spurði ég hann eitt sinn hver þetta væri og hann sagði stór og sterkur maður. Þá fékk ég áhuga á honum.“ Eftir að handritið um Íslandsferðina fannst í Augsburg í Þýskalandi hafi hann fyrst reynt að fá það gefið út í Þýskalandi en það hafi reynst erfitt. Því hafi hann ákveðið að gefa það út á íslensku. „Þýðing Baldurs Hafstað er algjörlega frábær og við gáfum hana út tíu árum áður en Þjóðverjar gáfu sjálfir út bók eftir handritinu. Fyrst vildu þeir þýða þýðingu Baldurs á þýsku en ég stoppaði það og benti þeim á að nota upprunalega handritið.“

Vildarvinir Maurers með Jóhann í fararbroddi hafa gert margt til að halda minningu Maurers á lofti. Hann stofnaði m.a. Félag Konrads Maurers 2019 og lét setja legstein á leiði hans í München, en ferðirnar hafa verið helsta tengingin. „Það eru enn laus sæti í ferðina núna en það hefur alltaf verið uppselt,“ segir Jóhann.