Góð afkoma Reykjavíkurborgar

Ársreikningur Reykjavíkurborgar sýnir myndarlegan afgang af rekstri samstæðu borgarinnar um tæpa 11 milljarða sem er viðsnúningur um 14 milljarða frá fyrra ári.

Ársreikningurinn endurspeglar prýðilega afkomu hjá bæði borgarsjóði og B-hluta, fyrirtækjum borgarinnar, þar sem mikið munar um góða afkomu Orkuveitunnar.

Þessi árangur er í samræmi við áætlun sem samþykkt var í borgarstjórn 2020 í samhengi covid-faraldurs þar sem samþykkt var að standa dyggan vörð um grunnþjónustuna, ekki ráðast í harðan niðurskurð við krefjandi aðstæður fyrir starfsfólk okkar og íbúa borgarinnar heldur vaxa út úr vandanum en sýna aðhald með raunhæfum hagræðingaraðgerðum. Það var sannarlega krefjandi á þeim tíma sem vextir og verðbólga voru hér í hæstu hæðum en þau mál hafa þróast til betri vegar í góðu samstarfi við ríki og aðila vinnumarkaðarins.

Skýrt plan skilar árangri

Afkomubatinn nú helgast af aðhaldi í rekstri, markvissri tekjuöflun, s.s. með auknum tekjum af sölu byggingarréttar, en líka virkri aðkomu borgarinnar að bata í efnahagslífinu. Þar munar mikið um árangursríkt samstarf við ríki og aðila vinnumarkaðarins um kjarasamninga á almennum vinnumarkaði og tímamótasamninga við ríkið um leiðréttingu að hluta á alvarlegri vanfjármögnun mikilvægra málaflokka eins og málaflokki fatlaðs fólks. Kjarasamningar skila lægri vöxtum og verðbólgu og þar með lægri fjármagnskostnaði. Fjármagnsgjöld borgarinnar lækkuðu í fyrra um 3,4 milljarða sem skýrist bæði af lægri verðbóta- og vaxtagjöldum og hærri vaxtatekjum en það hefur líka jákvæð áhrif á rekstrarútgjöld borgarinnar.

Tímamótasamningar við ríkið

Mikilvægir samningar náðust á sl. 2 árum við ríkið sem hækkuðu framlög borgarinnar úr Jöfnunarsjóði á sl. 2 árum um 3,6 milljarða og reyndar hafa framlög til borgarinnar úr Jöfnunarsjóði hækkað um rúmlega 5,3 milljarða á sl. 2 árum. Það hefur hins vegar ekki aukið skattbyrði íbúa heldur lækka skatttekjur ríkisins á móti. Þessi bættu fjárhagslegu samskipti við ríkið munu reyndar líka hafa jákvæð áhrif á ársreikning þessa árs, 2025, því í tengslum við kjarasamningana í upphafi ársins var gengið frá samningi við ríkið um yfirtöku þess á rekstri málaflokks barna með fjölþættan vanda auk sterkari aðkomu ríkis að uppbyggingu hjúkrunarheimila.

Skattar á hvern íbúa dragast saman

Því hefur verið haldið fram af einstaka borgarfulltrúum minnihlutans að góða afkomu megi skýra með aukinni skattheimta af borgarbúum en svo er ekki eins og kemur fram í ítarlegri úttekt Viðskiptablaðsins á afkomu 8 stærstu sveitarfélaganna í liðinni viku en þar kemur fram að hækkun á skatttekjum Reykjavíkurborgar án framlaga Jöfnunarsjóðs nam um 1% meðan hlutfallshækkun skatttekna var talsvert meiri í 6 af 8 stærstu sveitarfélögunum, nánar tiltekið á bilinu 1,2%-14,6%. Þá er ástæða til að árétta að skatttekjur á hvern íbúa drógust saman í Reykjavík í fyrra um 0,6% þrátt fyrir þennan mikla afkomubata í rekstri borgarinnar.

Mun betri afkoma Orkuveitunnar

Orkuveitan þar sem borgin er aðaleigandi með 94% eignarhlut skilaði nær helmingi betri afkomu í fyrra en árið áður og var hagnaður ársins 9,3 milljarðar. Það veitir meira svigrúm til fjárfestinga en þær námu 32 milljörðum á síðasta ári sem er aukning um 5,8%. Mikilvægt er að hafa í huga að fjárfestingar Orkuveitunnar eru í grundvallarinnviðum samfélagsins sem skila fyrirtækinu og þar með borginni auknum tekjum í framtíðinni. Orkuveitan er mjög stöndugt fyrirtæki með eignasafn upp á 590 milljarða króna og eigið fé sem nemur 265 milljörðum. Eiginfjárhlutfallið er mjög hátt, 52,1%, sem er hærra en hjá velflestum fyrirtækjum í landinu. Afkoman er góð en horfurnar líka ekki síst vegna nýrra samninga við Norðurál. Nýju samningarnir munu skila Orkuveitunni milljörðum króna í auknar tekjur á hverju ári og losa þar að auki um verulega orku sem hægt er að selja öðrum kaupendum á markaðsvirði. Þar hef ég lagt áherslu á að horft verði til aðila sem uppfylla markmið félagsins um sjálfbærni og kolefnishlutleysi. Fleiri samningar eru lausir á næstu árum og svo eru gríðarlegir tekjumöguleikar í dótturfélagi Orkuveitunnar, Carbfix, sem vakið hefur heimsathygli fyrir frumkvöðlastarf í niðurdælingu kolefnis. Þar er nú unnið að fjármögnun verkefna samhliða viðræðum við tvö sveitarfélög um samstarf varðandi niðurdælingarverkefni sem geta bæði skilað Orkuveitunni og þar með borginni miklum ábata. Þau verkefni eru stefnumarkandi í baráttunni við loftslagsbreytingar en Orkuveitan hefur notað Carbfix-tæknina í meira en 10 ár til að draga úr mengun af völdum brennisteinsvetnis við Hellisheiðarvirkjun og hefur dælt niður 75 þúsund tonnum af koldíoxíði frá 2014 sem ella hefðu farið út í andrúmsloftið – sem sannarlega hefur jákvæð áhrif á loftgæði á höfuðborgarsvæðinu.

Betra samfélag

Ársreikningur borgarinnar endurspeglar batnandi afkomu borgarinnar en áfram verður full þörf á að sýna ráðdeild í rekstri samhliða því að styrkja grunnþjónustu við borgarbúa og gera borgina að enn betra samfélagi til að búa í.