Þorgerður Katrín í þátíð

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir utanríkisráðherra hefur ekki alla sína tíð haft horn í síðu sjávarútvegsins. Hún barðist um á hæl og hnakka þegar síðasta vinstristjórn hugðist stórhækka veiðigjaldið árið 2012. Á þeim tíma lét hún hafa eftir sér að með framlagningu frumvarps um hækkunina væri ríkisstjórnin að etja saman landsbyggð og þéttbýli enda væri stærsti hluti útgerðarinnar á landsbyggðinni. Hún sagðist hafa reynt að draga fram „… að þetta er hrikaleg skattlagning á landsbyggðina sem ég tel mikilvægt að við á suðvesturhorninu horfumst í augu við. Við verðum að berjast fyrir því, hvort sem við erum á höfuðborgarsvæðinu eða á landsbyggðinni, að þetta ranglæti verði ekki knúið í gegn.“

Ráðgjafarsvið KPMG tók nýlega saman stutta skýrslu vegna fyrirhugaðrar hækkunar á veiðigjaldi. Þar kemur fram að skattspor greinarinnar sé rúmir 86 milljarðar króna á árinu 2023. Þar af fellur 81% til vegna starfsemi utan höfuðborgarsvæðisins. Þá er vægi sjávarútvegs í launagreiðslum í 10 sveitarfélögum hærra en 30%. Því var ekkert rangt í þessum orðum Þorgerðar.

Þið fáið ekkert nema þið borgið, vesgú

Stjórnarþingmenn hafa þetta vorið látið í það skína að vegbætur og aðrar lagfæringar verði gerðar á innviðum þegar búið er að hækka veiðigjaldið. Framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi benti á eftirfarandi orð Þorgerðar Katrínar í umræðuþættinum Torginu, en þau féllu á Alþingi árið 2012: „Ef þið samþykkið ekki veiðigjaldið fáið þið bara ekki neitt, vesgú, þar hafið þið það. Þetta er með ósmekklegri nálgunum síðari tíma að mínu mati.“ Það var með öðrum orðum ósmekklegt árið 2012 að blanda saman innviðum og veiðigjaldi. Á það ekki við núna?

Þorgerður þekkir samhengið

Eitt af því sem hagaðilar hafa bent á að undanförnu er að stórhækkað veiðigjald mun hafa áhrif á vilja og getu fyrirtækja til þess að fjárfesta. Núverandi utanríkisráðherra var á sínum tíma allvel kunnugt um þetta samhengi, enda sagði hún að „… gjaldið má ekki kreppa svo að sjávarútveginum að hann geti ekki staðið áfram í þeim fjárfestingum sem eru nauðsynlegar fyrir framþróun sjávarútvegsins en ekki síður til að auka arðbærni hans og hagkvæmni til lengri tíma litið“. Þetta sjónarmið var gilt og er það enn frekar í dag þegar við sjáum í hendi okkar hversu miklu fjárfestingar sjávarútvegsfyrirtækja hafa skilað til samfélagsins. Fjölmörg tækni- og sprotafyrirtæki hafa sprottið upp vegna þjónustu við sjávarútveginn. Svo ekki sé talað um einhyrninga eins og Kerecis á Ísafirði sem selt var fyrir tæpa 200 milljarða króna. Það er vafalítið einmitt þetta sem Þorgerður Katrín sá fyrir og taldi fulla ástæðu til að styðja við. En það var þá.

Hún taldi réttilega að málið myndi hafa gríðarlega efnahagslega þýðingu fyrir Íslendinga og landsbyggðina „… og, eins og ég hef margítrekað líka, mikil áhrif á ýmis fyrirtæki, sprotafyrirtæki, nýsköpunarfyrirtæki á höfuðborgarsvæðinu sem hafa haft hag af því að sjávarútvegsfyrirtæki hafa fjárfest í svonefndum sjávarklasa, í öðrum fyrirtækjum sem tengjast sjávarútveginum og byggt þar upp þekkingu“. Þetta hafa hagaðilar margbent á og er hér engu við að bæta orð utanríkisráðherra.

Veiðiskattar

Rétt í lokin um hvort veiðigjaldið sé skattur eða gjald. Gefum Þorgerði Katrínu orðið, 8. júní 2012: „Við höldum nú áfram umræðu um veiðigjöld, veiðiskatta eins og augljóst er að frekar ætti að kalla þetta mál.“ Þá liggur það fyrir og rétt að fara yfir það á næsta þingflokksfundi Viðreisnar hvað ber að kalla þennan skatt/skatta. Það þarf svo sem ekki hennar orð fyrir því, Hæstiréttur hefur kveðið upp úr með þetta og í núverandi frumvarpi er beinlínis sagt að þetta sé skattur.