Aðrar leiðir betri til að tryggja vatnsvernd

„Í erindi mínu mun ég fara yfir aðstæðurnar í Heiðmörk út frá grunnvatnsfræðilegu sjónarmiði, en við á Íslandi erum vel sett hvað varðar hreint og ómengað grunnvatn í miklu magni, enda nýta nær allar vatnsveitur landsins ómeðhöndlað grunnvatn, þótt hreinsun grunnvatns sé líka til,“ segir Árni Hjartarson, jarðfræðingur og sérfræðingur í grunnvatnsmálum, í samtali við Morgunblaðið.

Árni sem starfar fyrir ÍSOR er einn frummælenda á málþingi Skógræktarfélags Reykjavíkur sem haldið verður í Norræna húsinu í dag, en framtíð Heiðmerkur er þar umfjöllunarefnið. Yfirskrift erindis Árna er „Grunnvatnsauðlindin“.

Eins og fram hefur komið hefur Skógræktarfélag Reykjavíkur áhyggjur af skertum aðgengi almennings að stærstum hluta Heiðmerkur vegna áforma Veitna um að takmarka mjög umferð um svæðið. Stefna Veitur að því að loka grannsvæði vatnsverndar fyrir almennri bílaumferð, en grannsvæði vatnsverndar nær yfir meginhluta Heiðmerkur.

Segir Skógræktin að verði af lokuninni muni það þýða að bílastæði við Borgarstjóraplan, Þjóðhátíðarlund, Elliðavatn og víðar gætu horfið og bílastæðin færst út að Suðurlandsvegi, t.d. við Rauðhóla eða Búrfellsgjá.

„Til að komast að elstu og vinsælustu svæðunum í skóginum, svo sem Vígsluflöt og fjölskyldusvæðinu Furulundi, gætu gestir þurft að ganga 3-4 kílómetra. Í raun væri þá verið að loka Heiðmörk fyrir þorra notenda. Einnig er áformað að reisa 2,5 metra háa vírgirðingu í kringum 34 hektara svæði við Myllulækjartjörn sem myndi tvöfalda brunnsvæðið og loka vinsælum gönguleiðum eins og Ríkisstíg frá Elliðavatni,“ segir á heimasíðu Skógræktarinnar.

Þessar fyrirhuguðu aðgerðir eru í vatnsverndarskyni, en Skógræktarfélagið telur aðrar leiðir betri til að tryggja vatnsverndina og er félagið ekki eitt um þá skoðun. Segir félagið mikilvægt að Heiðmörk verði áfram aðgengileg fyrir þá fjölbreyttu hópa fólks sem nýtir sér svæðið, enda felist í því mikil verðmæti.

„Ekki hefur verið sýnt fram á að núverandi starfsemi eða útivist hafi valdið tjóni. Stórfelld skerðing á aðgengi almennings að náttúru í nafni vatnsverndar kallar á umræðu um meðalhóf, almannarétt og rétt borgarbúa til að njóta þess útivistarsvæðis sem þau hafa sjálf hjálpað til við að móta,“ segir Skógræktin.

„Sambúð Skógræktarinnar og vatnsveitunnar hefur varað í 75 ár og hefur gengið áfallalaust og báðir haft hag af. Skógræktin hefur grætt upp landið sem áður var örfoka og hefur myndað skóg og gróðurþekju í Heiðmörk og hvort tveggja er jákvætt fyrir vatnsveituna,“ segir Árni.

„Það er engin auðsæ ástæða fyrir að taka fastar á málunum núna,“ segir hann.

„Það er heilmikill náttúrulegur sveigjanleiki á svæðinu,“ segir Árni og nefnir að menn þurfi ekki að vera fastbundnir við þá vatnstökustaði sem nú eru nýttir. Hægt sé að færa sig til í vatnsöflun og sveigja sig að nýjum eða breyttum aðstæðum hverju sinni.