Frumvarpið „langt umfram ráðgjöf“

Skiptar skoðanir eru á nýju frumvarpi sem Hanna Katrín Friðriksson atvinnuvegaráðherra hefur lagt fram um breytingar til bráðabirgða á lögum um strandveiðar.

Í frumvarpinu er m.a. lagt til að vikið verði frá skyldu Fiskistofu til að stöðva strandveiðar þegar leyfilegur heildarafli hefur verið veiddur.

Í greinargerð frumvarpsins segir einnig að svo tryggja megi 48 veiðidaga þurfi mögulega að gera breytingar á því magni sem heimilt er að veiða í hverri veiðiferð, en það hámark er nú 774 kg. Þá segir að á fiskveiðiárinu sé ráðherra heimilt að ráðstafa auknu aflamagni til strandveiða til viðbótar við núverandi aflamagn en að auki er lagt til að ráðherra verði veitt heimild til að flytja milli ára aflamagn sem kæmi til úthlutunar á komandi árum innan 5,3 prósenta kerfisins.

Breytingin stríði gegn sjálfbærum veiðum

Heiðrún Lind Marteinsdóttir, framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi, er gagnrýnin á þær breytingar sem ráðherra hyggst ráðast í í frumvarpinu. Þá telur hún ráðherra jafnframt vera kominn í umhverfislegar og stjórnskipulegar ógöngur með breytingunum.

„Það þarfnast mjög ítarlegrar yfirlegu þegar ráðherra ætlast til þess að löggjafinn feli sér svo víðtækt vald með breytingu á lögunum sem kemur m.a. inn á stjórnarskrárvarin atvinnuréttindi einstaklinga,“ segir Heiðrún í samtali við Morgunblaðið.

„Í öðru lagi hef ég mjög litla trú á því að Hafrannsóknastofnun geti eða muni veita svona framkvæmd blessun sína, þar sem farið er langt umfram ráðgjöf hennar.“ Hún segir breytingartillögurnar jafnframt ekki í samræmi við meginreglu laganna um sjálfbærar fiskveiðar.

Kjartan Páll Sveinsson, formaður Félags strandveiðimanna, tekur í annan streng. Í samtali við Morgunblaðið segist hann fagna því að stöðvunarheimild Fiskistofu verði afnumin og að 48 veiðidagar verði tryggðir.

Hann hefur aftur á móti frekar áhyggjur af heimild ráðherra til þess að minnka leyfilegan heildarafla í hverri veiðiferð sem og að auknar aflaheimildir komi til með að draga úr aflamagni á næstu árum.

„Sú hugmynd að minnka þann skammt sem má veiða hefur greinilega verið viðruð innan ráðuneytisins, sem er náttúrlega galin hugmynd,“ segir Kjartan í samtali við Morgunblaðið.

„Það sem maður hefur meiri áhyggjur af er að það sé verið að taka úr strandveiðipotti framtíðarinnar til að bæta í núna, en það er skammgóður vermir að gera það þannig. Að því leytinu til gæti það verið óraunhæft. Fiskveiðiárið er hálfnað og búið að ráðstafa öllum heimildum svo þeir verða að finna einhverjar bráðabirgðalausnir á þessu,“ segir Kjartan.

Endurskoða þurfi ráðgjöf Hafró

Sigurjón Þórðarson, þingmaður Flokks fólksins og formaður atvinnuveganefndar, er hinn ánægðasti með breytingarnar. Hann segir að ekki standi til að breyta því magni sem heimilt er að veiða í hverri veiðiferð, heldur hafi athugasemdir um slíkt einfaldlega fylgt greinargerð frumvarpsins fyrir mistök.

Hann er einnig mjög ósammála þeirri gagnrýni að með breytingunni sé unnið gegn meginreglu um sjálfbærar fiskveiðar.

„Ég er mjög ósammála þessari gagnrýni. Strandveiðar eru nú þegar vistvænar veiðar og tryggja mun frekar vöxt og viðgang fiskistofna. Aflareglan byggist á að leyfilegt sé að veiða 20% af viðmiðunarstofninum. Það er því ljóst að við erum langt innan þeirra marka,“ segir Sigurjón í samtali við Morgunblaðið.

„Allar forsendur útreikninga Hafró byggjast á meiri veiði en við erum alla jafna að veiða úr þorskstofninum. Ég tel einnig að það verði að skoða forsendur ráðgjafar Hafrannsóknastofnunar, þar sem við erum að veiða innan við helminginn af því sem við gerðum áður en þetta kerfi var tekið upp. Það er miklu meira svigrúm til veiða en þessi reiknilíkön gefa til kynna og mér finnst að afli strandveiðibáta eigi að vera fyrir utan þetta mengi,“ segir Sigurjón.

Vinnubrögð veki undrun

Njáll Trausti Friðbertsson þingmaður Sjálfstæðisflokksins segir ljóst að frumvarpið sé í grunninn illa unnið. Það veki jafnframt undrun að frumvarpið sé lagt fram á síðustu dögum þingvetrar þegar um sé að ræða eitt helsta mál ríkisstjórnarinnar. Hann segist ósammála meginefni frumvarpsins.

„Ég get ekki séð annað en að hér sé farið gegn meginmarkiði fiskveiðistjórnunarkerfisins um sjálfbærar fiskveiðar,“ segir Njáll Trausti.