Albert Þór Jónsson
Íslenskur sjávarútvegur hefur orðið fyrir atlögu ýmissa hagsmunahópa og stjórnmálaflokka á undanförnum árum. Yfirleitt er þessi atlaga frá fólki sem sér ekki skóginn fyrir trjánum.
Það er einkenni slakra stjórnmálamanna og réttlætisriddara sem aðhyllast aukna skattheimtu og ríkisstyrkta sjávarútvegs- og landbúnaðarstefnu tollabandalags Evrópusambandsins að gera atlögu að íslenskum sjávarútvegi og landbúnaði. Þessir sömu aðilar hafa stöðugt lagt íslensk sjávarútvegsfyrirtæki í einelti með stöðugum árásum en hafa á sama tíma ekki haft mikið jákvætt fram að færa til úrbóta í íslenskum sjávarútvegi. Það er einkenni margra slakra íslenskra stjórnmálamanna sem halda að verðmætaaukning samfélagsins eigi sér stað hjá ríkinu.
Forgangsmál hjá sumum stjórnmálaflokkum eru hælisleitendur, fjölgun ríkisstarfsmanna og óheftur innflutningur á ríkisstyrktum afurðum frá tollabandalagi Evrópusambandsins. Ekki er mikið að frétta af hagræðingu hjá mörgum ráðherrum og stjórnmálamönnum sem hafa íslenskan sjávarútveg sem skotmark í stað þess að að hagræða í ráðuneytum sínum og stofnunum ríkisins.
Íslenskur sjávarútvegur er í fremstu röð og á síðustu 35 árum hefur arðsemi vaxið vegna öflugs stjórnkerfis fiskveiða og afburðastjórnenda í stærstu fyrirtækjunum. Í þessari sókn hefur orðið til ótrúlegur fjöldi fyrirtækja í sjávarklasanum þar sem fullnýting og afburðatækniþróun hafa rutt brautina.
Lækkun skatta er verðmætasköpun því hún leiðir til aukinna fjárfestinga, fleiri nýjunga og uppfinninga til vaxtar sem leiðir til meiri umsvifa og aukinna skatttekna. Til þess að lækka skuldir ríkissjóðs þarf að auka umsvif og stækka kökuna. Ríkisstjórn Íslands þarf að fara að skilja þetta einfalda hagfræðilögmál. Íslenskur sjávarútvegur er þungamiðja íslensks þekkingariðnaðar. Nýsköpun og hagnýting hugvits er mikilvæg forsenda fjölbreytts atvinnulífs, samkeppnisstöðu, hagvaxtar og velferðar vegna örra tæknibreytinga. Fjárfesting í nýsköpun í sjávarútvegi og haftengdri starfsemi, sem oft kallast sjávarklasi, geta aukið verðmætasköpun mikið sé horft til framtíðar. Netagerð, veiðitækni og veiðarfæragerð eru hugvit og hönnun. Þurrkun þorskhausa byggist á eðlis-, efna- og verkfræði.
Kerecis, sem framleiðir sínar vörur úr þorskroði og varð til á Ísafirði, er besta dæmið um frábæran árangur úr sjávarklasanum. Mörg stærstu og öflugustu sjávarútvegsfyrirtæki landsins eru á landsbyggðinni eins og Samherji, Síldarvinnslan og Kaupfélag Skagfirðinga. Framúrskarandi fyrirtæki sem tengjast haftengdri starfsemi eru meðal annars Hampiðjan, Lýsi og Kerecis. Hampiðjan hefur verið í fremstu röð í veiðarfæragerð á heimsvísu og náð framúrskarandi árangri á alþjóðlegum mörkuðum. Samherji er eitt öflugasta sjávarútvegsfyrirtæki heims sem óx úr íslenskum sjávarútvegi og komst í fremstu röð vegna afburðastjórnunar og -þekkingar. Íslenskur sjávarútvegur er einn af hornsteinum íslensks samfélags og tækifæri í sjávarútvegi fjöldamörg horft til framtíðar.
Á næstu misserum er nauðsynlegt að hrinda atlögu þeirra aðila sem hafa ofsótt íslenskan sjávarútveg, sem er sá fremsti í heimi, en þessir sömu aðilar hafa aðhyllst skattahækkanir og aukningu ríkisútgjalda. Það er oft erfitt fyrir stjórnmálamenn og ríkisstarfsmenn að sjá tækifærin því þeir eru ekki vanir verðmætaskapandi framleiðslu í sínum rekstri.
Höfundur er viðskiptafræðingur, cand. oecon.