Útgjöld Mike Johnson, forseti fulltrúadeildar Bandaríkjanna.
Útgjöld Mike Johnson, forseti fulltrúadeildar Bandaríkjanna. — AFP/Kevin Dietsch
[ Smellið til að sjá stærri mynd ]
Ný gögn benda til þess að samband bandaríkjadals og 10 ára skuldabréfavaxta Bandaríkjanna hafi rofnað og nú eru skuldatryggingarálög ríkissjóðs farin að líkjast þeim sem áður einkenndu veik efnahagsríki Suður-Evrópu, á borð við Grikkland og Ítalíu

Fréttaskýring

Einar B. Árnason

einar@mbl.is

Ný gögn benda til þess að samband bandaríkjadals og 10 ára skuldabréfavaxta Bandaríkjanna hafi rofnað og nú eru skuldatryggingarálög ríkissjóðs farin að líkjast þeim sem áður einkenndu veik efnahagsríki Suður-Evrópu, á borð við Grikkland og Ítalíu.

Skuldatryggingar hækka

Torsten Sløk, aðalhagfræðingur hjá fjárfestingarfélaginu Apollo, segir í viðtali við Financial Times að kostnaður við að tryggja sig gegn greiðslufalli bandarískra ríkisskulda hafi hækkað verulega og sé nú sambærilegur við það sem tíðkaðist á skuldakrepputímum í Evrópu.

Samkvæmt greiningu Apollo er skuldatryggingarálag Bandaríkjanna nú sambærilegt því sem tíðkast í lánshæfismatsflokki BBB en Moody’s lækkaði lánshæfismat ríkissjóðs í Aa1 í maí.

Venjulega fylgjast háir vextir og sterkur dalur að, en í apríl hækkuðu 10 ára vextir úr 4,16% í 4,42% á sama tíma og dalurinn féll um nær 5%.

Shahab Jalinoos hjá UBS útskýrir þetta þannig: „Undir venjulegum kringumstæðum eru hærri vextir merki um sterkan hagvöxt og laða að erlenda fjárfestingu. En ef ástæðan er aukin áhætta vegna fjárlagahallans og ófyrirsjáanlegrar stefnu, þá getur dollarinn veikst samhliða.“

„Stóra fallega frumvarpið“

Skattalækkunarfrumvarp Trumps, sem hann kallar „big, beautiful bill“, hefur fengið mikla gagnrýni í fjármálaheiminum. Elon Musk kallaði frumvarpið „ógeðslegan hrylling“ en samkvæmt áætlunum CBO gæti frumvarpið aukið skuldir ríkisins um allt að 3,8 billjónir dala á næstu tíu árum, sem samsvarar um 494.000 milljörðum króna. Á sama tíma hefur Moody’s lækkað lánshæfismat Bandaríkjanna. Þetta hefur vakið spurningar meðal fjárfesta um sjálfbærni ríkisfjármála.

Samkvæmt UBS og Goldman Sachs eru fjárfestar nú farnir að hækka hlutfall gjaldeyrisvarna í eignasöfnum sínum. Það felur í sér beina sölu á dollurum og veldur frekari veikingu gjaldmiðilsins. Þeir vara einnig við því að það sama gerist nú og í tilvikum þróunarríkja þar sem traust á peningamálastefnu og stjórnkerfi hrynur hratt.

Óvissan eykur áhættuna

Greiningaraðilar hjá Goldman Sachs benda á að hefðbundnar leiðir til að verja eignasöfn gegn sveiflum, eins og að treysta á sterkan dollar eða hækkandi ríkisvexti, virki ekki lengur. Þeir segja að óvissan um sjálfstæði Seðlabankans og fjárhagslegan aga stjórnvalda geri fjárfestum erfitt fyrir.

Traust á bandarískum skuldabréfum og dollaranum hefur rofnað. Óstöðugleiki sem áður einkenndi þróunarríki er nú að gerast í Washington.

Höf.: Einar B. Árnason