Galdurinn er yfirlega og áhugavert efni

Á dögunum var þess minnst með veglegri útgáfu að tímaritið Ægir er 120 ára um þessar mundir. Ætla verður að fá rit sem gefin eru út á Íslandi eigi sér lengri sögu, ef frá eru talin Skírnir, Andvari og slíkar menningarútgáfur. Eins og titillinn vitnar um er sjávarútvegur í öllum sínum fjölbreytileika umfjöllunarefni Ægis, sem frá upphafi útgáfunnar árið 1905 og fram yfir aldamót var gefinn út af Fiskifélagi Íslands. Í kringum 2000 eignaðist Athygli ehf. útgáfuna og Ritform ehf. árið 2018 en Jóhann Ólafur Halldórsson er annar eigandi þess fyrirtækis og ritstjóri Ægis. Hann kom fyrst að ritstjórn Ægis árið 1996 og hefur ritstýrt blaðinu lengstum síðan þá.

Fólk sem hefur sögur að segja

„Galdurinn við að blað nái 120 ára útgáfuafmæli er fyrst og fremst vinna, yfirlega og að vera með efni sem vekur áhuga. Söguefnin vantar ekki; sjávarútvegur spannar vítt svið þar sem starfar fólk sem hefur sögur að segja. Á þeim tveimur áratugum árum sem ég hef sem ritstjóri Ægis fylgst með og skrifað um sjávarútveg hefur greinin gjörbreyst, til dæmis með nýrri tækni. Bara eitt lítið dæmi er að í eina tíð var notað skynmat og bragðprófun til að meta fisk en nú hafa tölvusjón og gervigreind tekið við því hlutverki. Fiskiskip eru búin sífellt fullkomnari tækjum, aflameðferð og vinnslutækni hafa gjörbreyst, veiðarfæragerð, sölumál og þannig má áfram telja,“ segir Jóhann Ólafur og heldur áfram:

„Gæði fiskafurða eru það sem allir tala um og hugsa um í sjávarútvegi enda eru þau beintengd afurðaverði. Gæði fisksins frá veiðum til neytandans eru aðalatriðið. Sem dæmi um breytta hugsun er að áður fyrr fékk maður stundum myndir til birtingar frá togarasjómönnum þar sem menn sýndu með stolti þegar risahol voru dregin inn á dekk á togurum. Núna finnst mönnum slíkt ekki til fyrirmyndar vegna minni fiskgæða í magnveiði. Þetta er hluti af viðhorfsbreytingum og vöruþróun sem á uppruna sinn hjá sjómönnum, sjávarútvegsfyrirtækjum, í háskólum, rannsóknarstofnunum og víðar.“

Mikil fróðleiksnáma

Að jafnaði koma út níu tölublöð af Ægi á ári, oft um 40 síðna blöð en stærri útgáfur inn á milli. „Fyrir nokkrum árum var nær öll útgáfa Ægis sett inn á timarit.is og spannaði þá um 50.000 blaðsíður. Þar er fróðleiksnáma um íslenskan sjávarútveg í á aðra öld. Með því að lesa gamla árganga af Ægi má í raun fylgjast með þróun íslensks samfélags því greinin er mikilvæg undirstaða þjóðarbúsins. Sagan sýnir vélbátavæðingu, togaravæðinguna, tilkomu frystihúsanna og nú síðast hátæknivæðingu á sjó og landi,“ segir Jóhann Ólafur að síðustu.