Olíusjóðurinn segir umbóta þörf hjá ESB

Stjórnendur norska olíusjóðsins vara við því að Evrópa geti dregist enn lengra aftur úr Bandaríkjunum ef ekki verði ráðist í áríðandi umbætur á evrópskum fjármagnsmarkaði.

Norski sjóðurinn er stærsti einstaki handhafi evrópskra hlutabréfa og á að meðaltali 2,5% hlut í hverju félagi sem skráð er á markað í álfunni, að því er fram kemur í umfjöllun FT í byrjun vikunnar. Vægi Evrópu í eignasafni olíusjóðsins hefur hins vegar farið minnkandi og segir sjóðurinn það skýrast af versnandi samkeppnishæfni evrópsks atvinnulífs. Í dag mynda evrópsk félög rúmlega 15% af eignasafninu en fyrir áratug var hlutfallið 26%.

Á sama tíma hefur vægi evrópskra verðbréfa í eignasafni olíusjóðsins farið úr 20,5% upp í 39,7% og hlutfall asískra verðbréfa úr 10,8% í 12,4%. Samanlagt eru eignir sjóðsins metnar á um 1.900 milljarða dala, sem jafngildir ríflega 344.000 dölum á hvern Norðmann eða jafnvirði 43,5 milljóna íslenskra króna.

FT vitnar í Marlin Norberg, yfirmann markaðsstefnumótunar sjóðsins, og segir hún evrópskan verðbréfamarkað hafa farið halloka, bæði vegna þróttminna atvinnulífs og eins vegna vöntunar á nýjum fjárfestingartækifærum sem gætu höfðað til stofnanafjárfesta. Vísar hún þar til þess að mörg efnilegustu nýju fyrirtækin í Evrópu hafa kosið að láta frumútboð sín fara fram hjá bandarískum kauphöllum frekar en evrópskum.

Vilja frekar skrá sig í Bandaríkjunum

Samkvæmt nýlegri úttekt bresku hugveitunnar New Financial hafa um 130 evrópsk félög fært sig yfir á bandarískan hlutabréfamarkað eða látið frumskrá sig þar á undanförnum áratug, en í úttektinni var reiknað út að samanlagt markaðsvirði þessara félaga næmi 667 milljörðum dala. Á meðal þessara félaga má nefna streymisveituna Spotify og fjártæknifélagið Klarna, sem bæði voru stofnuð í Svíþjóð en töldu hag sínum best borgið með því að láta hlutafjárútboð sín fara fram í New York.

Segir Norberg að rót vandans sé ekki síst sá lagarammi sem ríki ESB hafa skapað utan um verðbréfaviðskipti, fyrirtækjarekstur og gjaldþrot félaga. Þá eykur það enn frekar á vandann að lagaramminn getur verið mjög breytilegur á milli Evrópuríkja.

Fengi olíusjóðurinn að ráða yrði regluverkið samræmt þvert á álfuna, umgjörð skuldabréfaútgáfu bætt og einnig skerpt á reglum um afdráttarskatt (e. withholding tax) sem m.a. er lagður á arðgreiðslur til hluthafa í öðrum löndum.

Tilefnið fyrir umfjöllun FT um þessi mál, og gagnrýni norska olíusjóðsins, er að framkvæmdastjórn ESB hefur óskað eftir tillögum um hvernig mætti samræma betur fjármagnsmarkað Evrópusambandsins. Framkvæmdastjórnin gengst við því að hindranir af ýmsum toga komi í veg fyrir að fjármagnsmarkaður álfunnar virki sem ein skilvirk heild. Leiðir þetta bæði til aukins kostnaðar og minnkaðs framboðs á fjármálaþjónustu fyrir evrópskan almenning og atvinnulíf.