Verktakinn varaði borgina við

Verktakinn við byggingu leikskólans Brákarborgar varaði ítrekað við því að burðarþol þaksins væri ófullnægjandi og fór fram á skriflega yfirlýsingu burðarþolshönnuðar áður en 13 cm steypuílögn var lögð ójárnbundin á steypta þakplötu. Þetta kemur fram í skýrslu innri endurskoðunar Reykjavíkurborgar (IER) um hönnun, framkvæmd og eftirlit við leikskólann, sem lokað var vegna galla tveimur árum eftir að hann var opnaður.

Í nóvember 2020 keypti Reykjavíkurborg gamalt verslunarhúsnæði við Kleppsveg 150-152 fyrir 652 milljónir í því skyni að byggja þar leikskóla. Byggingarleyfi var gefið út 23. september 2021 þar sem fram kemur að leyfið sé gefið út með þeim skilyrðum að allir viðeigandi verkuppdrættir skuli liggja fyrir, samþykktir og áritaðir af byggingarfulltrúa, áður en vinna við viðkomandi verkþátt hefst. Mikil áhersla var lögð á hönnun og gæði hússins og fékk borgin sérstaka viðurkenningu á degi Grænnar byggðar 2022, þegar verðlaunin Græna skóflan voru veitt í fyrsta skipti. Hún er viðurkenning fyrir mannvirki sem byggt hefur verið með framúrskarandi vistvænum og sjálfbærum áherslum. Verðlaunin voru veitt áður en lokið var við bygginguna. Reykjavíkurborg veitir Grænni byggð styrk til starfseminnar. Í nóvember 2022 bárust ábendingar um sprungur í veggjum og í mars 2024 voru verkfræðistofurnar Verkís og VSÓ fengnar til að taka út burðarvirki leikskólans. Niðurstaða þeirra var að þakið og byggingin stæðust ekki gildandi staðla um burðarþol.

Samkvæmt greiningu og frumathugun umhverfis- og skipulagssviðs var gert ráð fyrir að kostnaður við breytingar yrði um 600 milljónir og heildarkostnaður var því áætlaður samtals um 1.242 m.kr. Raunkostnaður varð 2.088 milljarðar sem er 68,12% yfir kostnaðaráætlun. Fermetraverð byggingarinnar er 1.950 þúsund á hvern fermetra.

Á fundi IER með framkvæmdastjóra Þarfaþings þann 21. nóvember 2024 kom fram að hann teldi fara illa saman að vera bæði verktaki og byggingarstjóri sama verks og ætti hlutverk byggingarstjóra frekar að vera í höndum þriðja aðila. Mikil pressa hefði verið á að ljúka framkvæmdum á réttum tíma en hann hefði talið áætluð verklok óraunhæf.

Á fundi IER í nóvember 2024 var eftirlitsaðili spurður út í fjölmargar fyrirspurnir verktaka og verkefnastjóra þar sem kvartað var yfir seinum svörum. Hann kannaðist ekki við að hafa verið seinn í svörum en sagðist oft hafa þurft að skoða málið betur áður en ákvörðun yrði tekin, auk þess sem hönnunargögn vantaði og einnig hefði tímaramminn verið óraunhæfur.

Í skýrslu IER kemur fram að Arkamon, sem sá um burðarþolshönnun, hafi ekki uppfyllt hæfisskilyrði fyrir burðarvirkishönnun Brákarborgar en félagið var valið á grundvelli lægsta verðs.

Þeir viðmælendur sem Morgunblaðið leitaði til við vinnslu fréttarinnar vildu ekki koma fram undir nafni en þar komu fram efasemdir um hæfi IER til að fjalla hlutlaust um hvað hefði farið úrskeiðis við framkvæmdina. Borgin greiddi laun þeirra við að rannsaka sjálfa sig. Einnig kom fram að verkefnastjóri Reykjavíkurborgar hefði ekki haft reynslu til verkefnisins, enda kæmi það fram í skýrslunni að andrúmsloftið hefði verið mjög slæmt. Hönnuðir kvörtuðu yfir því á hönnunartímanum að þeir fengju ekki nægan tíma til að klára hönnunina. „Algjörlega óraunhæfur tími bæði í hönnun og framkvæmd.“

Morgunblaðið spurði hver hefði gefið leyfi til að steypa þakplötuna án þess að burðarþolsteikningar lægju fyrir og fékk þær upplýsingar að það hefði verið fulltrúi verkkaupa sem var eftirlitsaðili frá Verksýn.