Lestur Rithöfundasamband Íslands gagnrýnir misnotkun á aðgangsréttindum Hljóðbókasafns Íslands.
Lestur Rithöfundasamband Íslands gagnrýnir misnotkun á aðgangsréttindum Hljóðbókasafns Íslands. — Morgunblaðið/Karítas
Rithöfundasamband Íslands hvetur Hljóðbókasafnið til að huga vandlega að réttindum höfunda í starfsemi safnsins. Þetta kemur fram í ályktun sem samþykkt var á aðalfundi Rithöfundasambandsins í lok apríl en kynnt var nú í vikunni

Höskuldur Daði Magnússon

hdm@mbl.is

Rithöfundasamband Íslands hvetur Hljóðbókasafnið til að huga vandlega að réttindum höfunda í starfsemi safnsins. Þetta kemur fram í ályktun sem samþykkt var á aðalfundi Rithöfundasambandsins í lok apríl en kynnt var nú í vikunni.

„Hljóðbókasafnið sinnir mikilvægu hlutverki í að tryggja aðgengi að bókmenntum fyrir einstaklinga með sjón- og lestrarhömlun, en ekki virðist ágreiningur um það að misnotkun á aðgangsréttindum eigi sér stað í nokkrum mæli,“ segir í ályktuninni.

Þar segir að fjöldi útlána Hljóðbókasafnsins árið 2024 hafi numið 346.173 eintökum. Það sé nánast eitt eintak á hvern landsmann. „Og þegar útlán eru svo mörg hlýtur að mega draga þá ályktun að fleiri séu að nýta aðgang en eiga lagalega heimild til þess. Ljóst má vera að ólögmæt notkun getur skert tekjumöguleika höfunda verulega á litlum markaði þar sem höfundar eiga mikið undir hefðbundinni bóksölu, sem virðist dragast saman ár frá ári,“ segir í ályktuninni.

Rithöfundar benda sömuleiðis á að setja þurfi fastari ramma um útlán Hljóðbókasafnsins til að koma í veg fyrir ólögmæta dreifingu efnis þaðan.

„Rithöfundasambandið telur einnig brýnt að safnið loki á möguleika á niðurhali hljóðbóka, enda hefur borið á ólögmætri dreifingu slíkra eintaka. Loks minnir Rithöfundasambandið á að hljóðbókasafninu ber að gæta að sæmdarrétti höfunda og ætti því að hafa samráð við höfunda um lesara, eða bjóða höfundum að jafnaði að lesa inn eigin bækur verði því við komið.“

Höf.: Höskuldur Daði Magnússon