Teheran Íransstjórn og kjarnorkumálastofnunin héldu viðræður í apríl.
Teheran Íransstjórn og kjarnorkumálastofnunin héldu viðræður í apríl. — AFP/Forsetaembætti Írans
Stjórn alþjóðakjarnorkumálastofnunarinnar IAEA samþykkti í gærmorgun ályktun þar sem stjórnvöld í Íran voru sögð hafa gengið á bak skuldbindinga sinna gagnvart stofnuninni. Þetta er í fyrsta sinn í tuttugu ár sem stofnunin samþykkir ákúrur á Írana…

Stjórn alþjóðakjarnorkumálastofnunarinnar IAEA samþykkti í gærmorgun ályktun þar sem stjórnvöld í Íran voru sögð hafa gengið á bak skuldbindinga sinna gagnvart stofnuninni. Þetta er í fyrsta sinn í tuttugu ár sem stofnunin samþykkir ákúrur á Írana vegna kjarnorkuáætlunar landsins, en þeir hótuðu því áður en hún var samþykkt að þeir myndu draga enn úr samstarfi við IAEA.

Í ályktuninni voru stjórnvöld í Íran fordæmd fyrir afstöðu sína gagnvart stofnuninni, og sagði meðal annars að þau hefðu ekki svarað þeim spurningum sem stofnunin hefði lagt fram um þau geislavirku efni sem Íranar hefðu yfir að ráða, auk þess sem þau hefðu ekki greint frá öllum athöfnum sínum í tengslum við áætlunina.

Þá lýsti stofnunin yfir áhyggjum sínum vegna þeirra birgða sem Íranar hefðu komið sér upp af auðguðu úrani, en IAEA gaf út skýrslu í síðustu viku þar sem sagði að Íranar réðu yfir nægilegum birgðum til þess að þróa allt að níu kjarnorkuvopn. Tekið var þó fram að ekki væri búið að auðga það nema upp að 60% marki, en miðað er við að auðga þurfi úran upp að 90% til þess að það sé nothæft til kjarnorkuvopnagerðar.

Bandaríkin, Bretland, Frakkland og Þýskaland lögðu ályktunina fram, og samþykktu 19 ríki af 35 í stjórn IAEA hana. Stjórnvöld í Kína, Rússlandi og Búrkína Fasó greiddu hins vegar atkvæði gegn ályktuninni en ellefu ríki sátu hjá. Þá höfðu tvö ríki ekki atkvæðisrétt vegna skuldar við IAEA.

Íransstjórn svaraði ályktuninni í gær með því að heita því að auðga úran í enn ríkari mæli, þvert á þær kröfur sem Bandaríkjastjórn hefur gert. Stefnt er að því að fulltrúar Írans og Bandaríkjanna haldi viðræður í Óman á sunnudaginn til þess að ræða nýjan kjarnorkusáttmála, en mikil óvissa ríkir um árangur á þeim fundi.

Litið er á ályktunina sem eina leið til þess að auka þrýsting á Írana, en hún felur m.a. í sér hótun um að kjarnorkudeilunni verði aftur vísað til öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna geri Íranar ekki bragarbót á samvinnu sinni við stofnunina.

Íranar hótuðu því fyrr í vikunni að þeir myndu ráðast á bandarískar herstöðvar í Mið-Austurlöndum ef viðræðurnar sigldu í strand og átök brytust út.

Í fyrrakvöld ákváðu Bandaríkjamenn að kalla heim fjölda sendiráðsstarfsmanna sinna frá heimshlutanum, auk þess sem öryggisgæsla var aukin við herstöðvar þeirra. Hermdu heimildir fjölmiðla vestanhafs að ein ástæða þessa væri sú að Ísraelsher væri að undirbúa árás á Íran, sem myndi miða að því að eyðileggja kjarnorkuáætlunina. Íranar hafa heitið því að þeir muni svara öllum slíkum árásum í sömu mynt.