Höskuldur Jónsson, Ói í Álfhól, fæddist á Húsavík 17. janúar 1934. Hann lést á Hvammi, dvalarheimili aldraðra, 29. maí 2025.
Foreldrar Óa voru Jón Pétursson, f. 26. apríl 1893, d. 26. júlí 1975, og Þórhalla Kristbjörg Sigurðardóttir, f. 25. febrúar 1916, d. 4. febrúar 1999. Bræður hans voru Jón Aðdal Jónsson, f. 14. mars 1933, d. 20. ágúst 1973, drengur Jónsson, f. 17. janúar 1934, d. 18. janúar 1934, og Aðalgeir Aðdal Jónsson, f. 18. mars 1935, d. 1. nóvember 2018.
Ói ólst upp á Húsavík fram á unglingsár en þá gerðist hann vinnumaður hjá Hallgrími Þorbergssyni og Bergþóru Magnúsdóttur á Halldórsstöðum í Laxárdal. Á Halldórsstöðum eignaðist hann sitt annað heimili, varð strax hluti af þeirri stóru fjölskyldu sem þar bjó og mynduðust þar vináttubönd sem entust til æviloka. Á Halldórsstöðum kynntist hann Þorbjörgu Björnsdóttur, Obbu, f. 15. janúar 1934, sem þar var vinnukona. Þau giftust í september 1968 og settust að á Húsavík.
Obba og Ói eignuðust saman þrjú börn en fyrir átti Obba eina dóttur, Dómhildi Antonsdóttur, f. 6. nóvember 1953, sem Ói gekk í föðurstað. Eiginmaður hennar var Hermann Ragnarsson, f. 3. júní 1951, d. 29. október 2023. Þeirra börn eru Ragnar og Ásta, fyrir átti Dómhildur Þorbjörgu Björnsdóttur og barnabörnin eru orðin sjö. 1) Þuríður, f. 28. desember 1967, hennar maður var Valur Harðarson, f. 11. mars 1953, d. 24. október 2018. Stjúpdætur Þuríðar eru Sigrún, Þórdís og Kristín Líf og barnabörnin eru orðin fimm. 2) Jón, f. 11. febrúar 1971, kona hans er Elísa Rún Jónsdóttir, f. 14. janúar 1977. Börn þeirra eru Anna Karen, Jóna Björg og Höskuldur Ægir. 3) Bergþóra, f. 17. mars 1972, gift Valgeiri Páli Guðmundssyni, f. 8. janúar 1969. Þeirra dætur eru Karitas Erla, Tinna og Arney Elva. Barnabörn þeirra eru þrjú.
Ói fór ungur á sjó, hóf vertíðarferil sinn á Sigurfara frá Höfn í Hornafirði árið 1957, og var næstu ár háseti á Héðni, Akurey, Engey og Örfirisey. Árið 1974 fór hann á Sigurð RE4, seinna Sigurð VE15, og lauk þar starfsævi sinni 30 árum síðar.
Obba og Ói bjuggu fyrst á Garðarsbraut á Húsavík en fluttu á Uppsalaveg 27 sumarið 1971. Uppsalavegurinn varð mikill samkomustaður, þar voru vinir barnanna þeirra ævinlega velkomnir og seinna þegar börnin voru sjálf komin með fjölskyldur var „Óðalið“ sá staður þar sem stórfjölskyldan kom saman. Þar var hist og gert laufabrauð, steiktar kleinur, gert slátur og á hverjum laugardegi í áratugi var boðið upp á grjónagraut og slátur í hádeginu fyrir fjölskyldumeðlimi, gesti og vini.
Útför Óa fer fram frá Húsavíkurkirkju í dag, 13. júní 2025, klukkan 13. Streymi:
www.mbl.is/utfarir-i-dag
Ói var hann kallaður alla tíð, hét Höskuldur, en litlu bræður hans gátu ekki sagt brói en sögðu Ói, þannig festist þetta gælunafn við hann frá fyrstu tíð. Var fjórar merkur nýfæddur og ekki talinn burðugur, tvíburabróðir hans lifði ekki. Ói ólst upp í Álfhól á Húsavík í litlu timburhúsi fram á unglingsaldur með foreldrum sínum Þórhöllu Sigurðardóttur, Jóni Péturssyni, bræðrunum Jóni og Aðalgeir og afa og ömmu, Pétri og Þuríði. Heimiliskýrin var í kjallaranum og fjölskyldan hafði nokkrar kindur til framfæris.
Ég man hvað foreldrar mínir glöddust þegar þau Ói og Þorbjörg Björnsdóttir (Obba) frá Hólum í Laxárdal tóku saman. Obba var um skeið vinnukona hjá Lizzie og bræðrunum William og Þór heima á Halldórsstöðum, með dóttur sína Dómhildi. Obba er okkur kær, mikil mannkostakona, víðlesin, stálminnug og gaf Óa ekkert eftir í frásögnum og þurfti mikið til. Pabbi og mamma fylgdu þeim síðar upp að altarinu á Hálsi í Fnjóskadal þar sem sr. Friðrik gifti þau og frú Gertrud hélt veislu að athöfn lokinni.
Minningar eru margar og góðar. Ein af fyrstu minningum mínum um Óa, sennilega 1956 á Halldórsstöðum, ég sex ára, hjá afa og ömmu, heyri að þeir afi og Ói eru að koma inn úr verkum og Ói er að fara með vísu frammi í skúr og afi hló sínum smitandi hlátri svo undir tók. Eftir kvöldmatinn neitaði ég að fara að sofa nema Ói settist á rúmgaflinn hjá mér og færi með Skúlaskeið eða Stjána bláa.
Við stunduðum m.a. kartöflurækt í gömlu túni afa míns, sunnan við bæinn í áratugi, og höfðum vini og kunningja með okkur, þetta var eins konar kartöfluakademía sem byggði á gömlum gildum og beitti sér líka fyrir nýmælum, höfðum stundum allt upp í 17 sortir af kartöflum í garðinum.
Allt í kringum þetta stúss eru hátíðisdagar í minningunni, þar sem okkar maður Ói var í aðalhlutverki, ljóðaði á mannskapinn og sagði stórsögur sem hæfðu deginum, skráði í dagbók sína nánast hverja útsæðiskartöflu og viktaði nákvæmlega uppskeruna á gamla reislu heima í bílskúr.
Ellin hallar öllum leik,
ættum varla að státa.
Hún mun alla eins og Bleik
eitt sinn falla láta.
Ói kom gjarnan með vísupart á vörum þegar hann steig yfir þröskuldinn í forstofunni hjá okkur Onnu á Garðarsbraut 37. Þetta vísubrot eftir Pál Ólafsson kvað hann í eitt síðasta skiptið sem hann leit inn til okkar á Garðarsbraut 37. Hann var sagnaþulur, án þess að hafa nokkuð fyrir því. Það mátti fletta upp í honum, hann hafði orðrétt eftir Þuríði ömmu sinni og samferðafólki frá fyrri tíð, heilu kvæðabálkana og þuldi tækifærisvísur, sem hæfðu deginum. Ef honum fannst mikið til urðu frásagnirnar mergjaðar og eftirminnilegar. Já, við eldhúsborðin á Uppsalavegi og Garðarsbraut 37 var oft hlegið dátt og jafnvel komist við ef frásagnirnar urðu viðkvæmar. Hann var einn af þeim sem smita gleði í kringum sig í góðra vina hópi, ekki sá sem sóttist eftir að taka til máls á fundum eða þiggja vegtyllur eftir hálfa öld á sjónum, frekar gefandi en þiggjandi. Einstakur og ógleymanlegur maður.
Halldór Valdimarsson.
Það var sérstakur maður sem kvaddi þennan heim þegar Höskuldur Jónsson lést þann 30. maí á 91. aldursári. Höskuldur, sem ætíð var kallaður Ói, var sannkallaður Húsvíkingur í húð og hár, fæddur árið 1934 og bjó alla sína ævi á Húsavík.
Ég kynntist Óa árið 1992 þegar við fórum saman til sjós á Sigurði og það samstarf stóð í meira en áratug. Þótt við værum af ólíkum uppruna, hann af Norðurlandi og ég úr Vestmannaeyjum, myndaðist fljótt vinátta og traust sem stóð lengi eftir að við hættum saman á sjónum. Það slæddist þó alltaf með smá hrepparígur, ekki síst þegar veðurfar komu til umræðu, eins og gengur með menn sem eru stoltir af sínum heimaslóðum.
Ói var sérstakur persónuleiki. Hann var grannvaxinn með háa og hvella rödd sem fór ekki fram hjá neinum. Hann reykti ætíð pípu og var þekktur fyrir stórar yfirlýsingar í umræðum. Oftast voru þær settar fram með kímni. Það var alltaf líf í kringum Óa og nærvera hans um borð var litrík og mikil lífsgleði sem er daglegur þáttur í lífi okkar sjómanna.
En Höskuldur var líka miklu meira en bara félagi og sögumaður. Hann var mjög vel lesinn einstaklingur og hafði krufið mörg málefni af dýpt og innsæi. Eitt þeirra var saga Brasilíufaranna, sem vakti mikinn áhuga hans og raunar okkar beggja því ég hafði á þeim tíma mikinn áhuga á vesturförunum. Við ræddum þetta oft um borð og sáum fljótt hve lík saga þessa fólks var: fólk í leit að betra lífi sem þurfti að flýja samfélag þar sem því var kerfisbundið haldið niðri. Við töldum að ástæðurnar væru djúpar og rótgrónar, að komið hefði verið í veg fyrir að ákveðnir þjóðfélagshópar gætu eignast nokkurn skapaðan hlut. Þeir áttu að vera vinnufólk, þjónar þeirra sem þegar höfðu aðstöðu og völd. Þetta var eitthvað sem brann á Óa, réttlæti og jöfnuður skipti hann máli.
Ói var einnig iðinn við að halda dagbækur, eða „skruddurnar“ eins og hann kallaði þær. Ef við vorum að rifja upp eitthvað sem hafði gerst um borð sagði hann jafnan að hann þyrfti að „fara í skruddurnar“. Þar kom í ljós með nákvæmni hvaða dagur það var, hvað hafði gerst og hverjir komu þar við sögu. Sjálfur skrifaði ég síðar smá sögubrot um Sigurð VE og þurfti þá að bera ýmis atriði undir Óa. Þá var hann fljótur að fletta upp en það mátti ekki hver sem er lesa skruddurnar. Þar leyndust nefnilega alls kyns persónulegar athugasemdir bæði um atburði og áhafnarmeðlimi, sumt með óborganlegu orðalagi. Eina slíka glósu man ég vel: að einn hafi verið „mikill fjármálasnillingur að eigin sögn“. Það verður mikill fengur fyrir þann sem fær að lesa þessar skruddur í framtíðinni og vonandi verður sú arfleifð varðveitt með virðingu.
Eitt vorið þegar við fórum á síld hafði ég slegið lóðina mína í Eyjum þrisvar sinnum en snjórinn hafði ekki enn hörfað af Húsavíkurgrund. Þetta fór ekki vel í Óa því veðrið á Húsavík var honum heilagt og alltaf það besta á landinu. Um haustið hringdi hann í mig fullur af húmor og sagðist hafa fengið svo stórar kartöflur úr garðinum að hann kæmi þeim ekki inn í jeppann sinn. Hann hefði þurft að rúlla þeim heim á undan sér eftir veginum. Þetta var dæmigert fyrir Óa, bæði stoltur Húsvíkingur og slyngur sögumaður með bros á vör.
Við áttum góðar samverustundir á sjó og héldum sambandi, hringdumst á og létum vita af okkur. Það var alltaf gott að heyra í Óa og finna fyrir þeim lífskrafti og hnyttni sem einkenndi hann allt til hins síðasta.
Blessuð sé minning hans.
Friðrik Björgvinsson,
Vestmannaeyjum.