„Án þess að ræða ástandið í sam­fé­lag­inu eitt­hvað sér­stak­lega, þá er al­veg á hreinu og öll­um ljóst að þetta eru skrítn­ir tím­ar. Dá­lítið eins og staður­inn á milli svefns og vöku. Þið vitið þegar maður er ekki al­veg vaknaður eft­ir skrít­inn draum. Eins er al­ger­lega til­gangs­laust að reyna að sjá fyr­ir hvernig þetta æv­in­týri end­ar og tím­an­um lík­lega bet­ur varið í að stara á krist­als­kúlu til að fá svör. Ég meina það,“ seg­ir Sara Odds­dótt­ir markþjálfi í sín­um nýj­asta pistli: 

Fyr­ir mig per­sónu­lega, þá hef ég lítið hitt litla barnið mitt sem er í skóla úti á landi, þið vitið, ekki vel séð að hann flakki á milli lands­hluta. Al­mátt­ug­ur hvað ég sakna hans mikið. Ég hef þurft að fresta mörg­um spenn­andi verk­efn­um í vinnu og margt er með breyttu sniði. Eins og hjá svo mörg­um, þá er sam­gang­ur við fjöl­skyldu og vini ekki með sama móti. Ég kemst hvorki í sund né jóga, sem eru grund­vallar­for­send­ur fyr­ir minni per­sónu­legu vellíðan. Ofan á allt þetta þá var litla stóra stelp­an mín að fljúga úr hreiðrinu í síðustu viku, búin að kaupa íbúð með kæró. Váá hvað ég sakna þess að pirra mig á hvað þau ganga illa um eld­húsið. 

En á sama tíma og allt þetta er í gangi er ég líka ótrú­lega glöð. Bara hreint út sagt aldrei verið betri. Elska vinn­una mína, er svo lán­söm að vinna og deila mér með ótrú­lega skemmti­leg­um og gef­andi ein­stak­ling­um. Líður stund­um eins og ég sé að svindla í líf­inu, má virki­lega vera svona gam­an? Mörg spenn­andi verk­efni fram und­an og ég er sjald­an betri en þegar ég stend frammi fyr­ir nýj­um áskor­un­um, mér hef­ur alltaf líkað vel við ákveðinn ófyr­ir­sjá­an­leika. 

Ég er líka að springa úr ást á börn­un­um mín­um, bæði litla og stóru, sem eru að stíga sinn dans við lífið. Mér líður ein­hvern veg­inn á sama tíma og heim­ur­inn er á hvolfi að allt sé bjart fram und­an. Sé fullt já­kvætt við þetta „ástand“ og er þess full­viss að í þessu fel­ist dýr­mæt­ur lær­dóm­ur að mörgu leyti.  

Niðurstaðan er sú að mér líður alls kon­ar.

Að innra með mér eru bæði erfiðar og auðveld­ar til­finn­ing­ar.

Erfiðu til­finn­ing­arn­ar eru; söknuður, átta­villt, óör­yggi, deyfð, tregi, sorg, hug­ar­ang­ur, heimþrá, efi, þrá, hjarta­sár og nostal­g­ía. 

Auðveldu til­finn­ing­arn­ar eru; gleði, lífs­kraft­ur, eft­ir­vænt­ing, von, vellíðan, ánægja, til­hlökk­un, löng­un, lífs­vilji, friðsæld og ástríða. 

Málið er að við get­um fundið fyr­ir mörg­um and­stæðum til­finn­ing­um á sama tíma.
Sem dæmi; sakna barn­anna minna um leið og ég er ótrú­lega stolt af þeim, finnst öm­ur­legt að fresta verk­efn­um í vinn­unni en önn­ur áhuga­verð hafa komið í stað þeirra, upp­lifað ein­mana­leika á sama tíma og frelsi, svo hef­ur óvissa og deyfð þessa ástands náð til mín en á sama tíma kann ég vel við ófyr­ir­sjá­an­leik­ann. Sjáðu til, ein til­finn­ing úti­lok­ar ekki aðra. Og þú þarft ekki að gera upp á milli þeirra. Til­finn­ing­ar koma ekki í svart-hvítu, held­ur spanna þær alla liti regn­bog­ans. Hvaða lær­dóm er hægt að taka úr þessu?

Til að setja þetta í annað sam­hengi, þá velti ég upp hvort þú haf­ir staðið þig að því að leyfa þér ekki að kvarta. Vegna þess að þú hef­ur það svo gott, góða mennt­un, átt heil­brigt barn og í góðri vinnu, jafn­vel ást­in leikið við þig. Ef þú ert svo hepp­in mátt þú ör­ugg­lega ekki kvarta, eða hvað? 

Ótrú­lega oft heyri ég fólk af­saka sig um leið og það „kvart­ar“ yfir ein­hverju. Tjá­ir til­finn­ing­ar sín­ar en seg­ir strax á eft­ir „æi ég get ekki kvartað“ eins og það hafi ekki rétt á að líða illa. At­hugið, það er mun­ur á ann­ars veg­ar að kvarta og hins veg­ar að viður­kenna til­finn­ing­ar sín­ar. Til dæm­is kvart­ar maður ef maður er verkjaður eða tuðar ef maður hef­ur vænt­ing­ar um eitt­hvað en ger­ir ekk­ert í því. Það er allt annað en að heiðra og viður­kenna sína innri líðan. Þetta er al­ger­lega sitt hvor hlut­ur­inn. 

Af hverju þarf að setja þetta í svona myrkt dæmi til að það nái í gegn til þín?

Svona pínu eins og kláraðu mat­inn þinn út af því að börn­in í Afr­íku fá ekk­ert að borða. Eins og þú haf­ir ekki heim­ild til að skynja erfiðar til­finn­ing­ar vegna þess að aðrir hafa það verra en þú. Get­ur þá kon­an sem býr við hörmu­leg­ar aðstæður í þriðja ríki heims­ins og er nauðgað og bar­in reglu­lega ekki kvartað? Vegna þess að ná­granna­kona henn­ar í næsta kofa býr við sam­bæri­leg­ar aðstæður, auk þess að vera búin að missa börn­in sín í borg­ara­stríði? Hver dreg­ur lín­una hvaða erfiðu til­finn­ing­ar eigi rétt á sér? Ég meina, það er aug­ljóst að báðar kon­urn­ar kljást við erfiðar aðstæður og þar af leiðandi erfiðar til­finn­ing­ar. En af hverju þarf að setja þetta í svona myrkt dæmi til að það nái í gegn til þín?

Ertu kannski að hugsa núna að þú meg­ir alls ekki finna eina erfiða til­finn­ingu miðað við kon­urn­ar?

Þarna ligg­ur hugs­un­ar­vill­an. Þú get­ur alltaf fundið ein­hvern sem hef­ur það verra en þú. Þetta snýst ekki um sam­an­b­urð. Sjáðu til, þegar þú seg­ir „ég get ekki kvartað“ þá ertu í raun og veru að segja að þú finn­ir fyr­ir erfiðri til­finn­ingu, en ætl­ir þér ekki að hlusta á hana. Og þar með hafna til­finn­ing­um þínum, sjálf­um þér og þinni innri til­vist. 

Önnur al­geng hugs­un­ar­villa er sú, að það fel­ist styrk­ur í að hafna erfiðum til­finn­ing­um. 

Ok, hvernig spil­ast sá leik­ur? Ég hafna erfiðri til­finn­ingu sem er í raun skila­boð til mín. Þessi skila­boð eða til­finn­ing leit­ar upp á yf­ir­borðið vegna þess að ég hef þrá, löng­un eða ósk um að eitt­hvað ger­ist eða ger­ist ekki. Í stað þess að hlusta á þessi skila­boð þá fer ég í felu­leik. Þyk­ist ekki finna hana, þvert á mína líðan, og þannig vinn ég leik­inn. Hvar ligg­ur styrk­ur­inn í þess­um leik? Að fela sig fyr­ir því sem er erfitt? Er það ekki frek­ar merki um skort á hug­rekki til að standa með sér eða heiðarleika til að mæta sér eða öðrum? Ég bara spyr?

Og af hverju má ekki bjóða erfiðar til­finn­ing­ar vel­komn­ar. Hvað er það versta sem gæti gerst? Um leið og þú hafn­ar til­finn­ing­um þínum hafn­arðu sjálfri/​um þér. Held­ur þú kannski að þær hverfi af sjálfu sér? Nei, bara alls ekki. Lík­lega hætt­ir þú að skynja þær eða heyra í þeim tíma­bundið. Tap­ar þannig ákveðinni teng­ingu við þitt til­finn­inga­líf. Verður dof­in, að ein­hverju leyti vof­an af sjálf­um þér. Skil­ur svo ekki af hverju þú teng­ir ekki við fólkið sem þú elsk­ar. En ef þú ert ekki í sam­bandi við allt til­finn­ingarófið þitt, hvernig ætl­arðu að tengja við annað fólk? 

Spil­ar þú „best off“ dags­ins í von um að end­ir­inn verði ann­ar en í gær?

Eða ertu kannski týp­an sem leggst á kodd­ann á kvöld­in og læt­ur haus­inn taka yfir. Spil­ar „best off“ dags­ins á repeat eða löngu liðnar sviðsmynd­ir aft­ur og aft­ur, í von um að end­ir­inn verði ann­ar en í gær þrátt fyr­ir að þér sé full­ljóst að þenn­an leikþátt skrif­ar þú ekki aft­ur. Því und­ir niðri kroppa í þig gaml­ar til­finn­ing­ar sem þú hleypt­ir aldrei að þegar þær áttu full­an rétt á sér. Þær hverfa ekki af sjálfu sér. Og get­ur treyst á að þær finni sér leið í dags­ljósið, koma lík­lega upp á yf­ir­borðið í ann­arri mynd eða öðrum aðstæðum. Til­finn­ing­ar eru nefni­lega al­veg ótrú­lega þraut­seig­ar og all­ar lík­ur á að þú tap­ir felu­leikn­um.

All­ar til­finn­ing­ar, erfiðar eða auðveld­ar, eru bæði heil­brigðar og eðli­leg­ar. 
Hins veg­ar er óeðli­legt og óheil­brigt að loka á þær, kyngja þeim, hunsa, van­v­irða, af­neita eða hvert svo sem þitt val á höfn­un kann að vera. 

Stóri mis­skiln­ing­ur­inn er nefni­lega sá, að það að skynja erfiðar til­finn­ing­ar er ekki merki um veik­leika held­ur styrk, hug­rekki og heiðarleika. Við mann­fólkið erum alls kon­ar og til­finn­ing­ar okk­ar líka. Við get­um verið glöð, full til­hlökk­un­ar og ánægð á sama tíma og við upp­lif­um sorg, óör­yggi og hjarta­sár. 

Vegna þess að all­ir fokk­ing lit­ir regn­bog­ans eiga rétt á sér.