Að vinna mark­visst að lang­tíma lífsþrótti með reglu­legri al­hliða heilsu­rækt ætti að vera for­gangs­mál hvern dag. Gruni þig að þú haf­ir ekki unnið í genalottó­inu, að erfðaefn­in þín gætu mögu­lega unnið á móti þér á ein­hvern hátt, er enn rík­ari ástæða til að þú kynn­ir þér heilsu­vís­ind­in og tak­ir mál­in föst­um tök­um, langi þig til að lifa heilsugóðu lífi um lang­an ald­ur.  Það er nefni­lega svo að við get­um ráðið fólk til að þrífa hý­býl­in okk­ar og slá blett­inn, en þessu stóra verk­efni, að rækta heils­una um ald­ur og ævi, er all snúið að út­hýsa, fyrst og fremst er það á okk­ar valdi.

Hér eru þrjú góð ráð til að halda heils­unni í topp­formi, geislandi af orku og hreysti fram á síðasta dag, í hárri elli.

1. Blóðsyk­ur­inn 

Blóðsyk­ur­inn er ekki stærsta áhuga­efni fólks er kem­ur að heils­unni, en ekki hætta lestr­in­um hér! Flest­ir átta sig ekki á að insúlín viðnám og forstig syk­ur­sýki er sí­vax­andi vanda­mál. Syk­ur­sýki hef­ur auk­ist mikið hér á landi síðustu ár, þá sér­stak­lega syk­ur­sýki 2 sem er raun­in í níu af hverj­um tíu til­fell­um. Blóðsyk­urs­lækk­andi lyf eru notuð í aukn­um mæli til að meðhöndla syk­ur­sýki tvö og hef­ur fjöldi not­enda nærri tvö­fald­ast frá 2015. Syk­ur­sýki get­ur leitt til hjarta­áfalls, slags, heila­bil­un­ar og fleiri al­var­legra sjúk­dóma.
Þó syk­ur­sýki 2 sé tal­in tengj­ast erfðum eru það yf­ir­leitt ut­anaðkom­andi þætt­ir s.s. lífs­stíll og ofþyngd sem veld­ur sjúk­dómn­um. Með því að vinna mark­visst að því að ná góðri stjórn á blóðsykr­in­um og insúlíni  muntu gera þitt til að stuðla að löngu heil­brigðu lífi.  Það góða er að margt get­um við gert sjálf til að sporna við þess­ari slæmu þróun. 

Nýttu tækn­ina og mældu ár­ang­ur

Dragðu stór­lega úr neyslu syk­urs og hvíts hveit­is, minnkaðu streitu, hugaðu vel að svefn­in­um og hreyfðu þig reglu­lega. Hafðu í huga að það get­ur tekið á að gera slík­ar breyt­ing­ar, en ef þú ætl­ar þér að breyta þínum venj­um þá tekst það, þó taki tíma og þol­in­mæði en skil­ar sér marg­falt í betri heilsu og betri líðan.

Góð hug­mynd gæti verið að ákveða að gera breyt­ing­ar í tvo mánuði og ein­fald­lega finna mun­inn. Lík­legt er að þú mun­ir ekki vilja snúa aft­ur til baka. Þetta þýðir s.s. að þú þarft að tak­marka veru­lega neyslu á brauði, kök­um, sæta­brauði, morgun­korni, sæl­gæti, ís, pasta o.þ.h.  Leggðu áherslu á að neyta fisks, kjöts, bauna, græn­met­is ásamt hollri fitu og lít­ils­hátt­ar af grófu korni og sterkju­ríku græn­meti s.s. sæt­um kart­öfl­um o.þ.h.  

Til að mæla blóðsyk­ur­inn ná­kvæm­lega fást nú síles­andi blóðsyk­urs­mæl­ar sem ein­falt er að smella á upp­hand­legg­inn og bera í 14 daga.  Þeir tengj­ast appi í sím­an­um þínum og þú get­ur séð blóðsyk­urs­sveifl­urn­ar í lík­ama þínum all­an sól­ar­hring­inn og áttað þig á því hvernig þú bregst við hinum ýmsu fæðuteg­und­um sem þú borðar gjarn­an.  Við erum öll ein­stök og blóðsyk­ur­inn í þínum lík­ama get­ur hegðað sér á allt ann­an hátt en í öðrum, þrátt fyr­ir að þið borðið það sama á sama tíma dags. 

2. Borðaðu nægi­legt magn próteina

Með aldr­in­um er nán­ast ör­uggt að við miss­um vöðvamassa og bæt­um á okk­ur fitu jafn­vel þó að við höld­um sömu lík­amsþyngd. Fit­an get­ur verið lúmsk, safn­ast upp við inn­yfl­in og inni í vöðvum sem er skaðlegt heils­unni. Ef vöðvarn­ir eru vel þjálfaðir eyk­urðu ekki aðeins lífs­gæðin þín með því að eiga auðveld­ar með ýmis hvers­dags­leg verk­efni, en hef­ur einnig í för með sér afar já­kvæð áhrif á efna­skipti lík­am­ans. Vöðvamass­inn hef­ur mjög mik­il áhrif á lík­ams­ástand þitt og heils­una yf­ir­leitt, jafn­vægi blóðsyk­urs, fitu­forða lík­am­ans og orku.  Ofþyngd, syk­ur­sýki, hjarta­sjúk­dóm­ar og fleiri lífs­stíls­sjúk­dóm­ar verða til vegna van­virkra vöðva og lé­legra efna­skipta.  Hugaðu vand­lega að því að neyta hágæða próteina til að viðhalda vöðvamass­an­um þínum eft­ir því sem árin fær­ast yfir. Ráðlegt er að borða 80-150g dag­lega (m.v. ca 1,4 x lík­amsþyngd í kg.), s.s. fisk, kjöt, kjúk­ling, egg, hnet­ur eða ann­ars­kon­ar hágæða prótein í flest­um máltíðum.

3. Auk­inn styrk­ur, auk­in lífs­gæði

Segja má að vöðvar séu upp­spretta lang­líf­is.  Vöðvar eru und­ir­staða efna­skipta­heils­unn­ar, gegna fjöl­mörg­um mik­il­væg­um hlut­verk­um í lík­am­an­um auk þess að vera virk­ur „brennslu­vef­ur“ því bet­ur sem þú þjálf­ar vöðvana því ör­ari er grunn­brennsla lík­am­ans.  
Það verður ein­fald­lega ekki hjá því kom­ist að stunda reglu­lega styrkt­arþjálf­un til að halda skrokkn­um sterk­um og stælt­um æv­ina út. Styrkt­arþjálf­un bæt­ir og breyt­ir líf­inu. Reglu­leg styrkt­arþjálf­un ásamt nægri próteinn­eyslu stuðlar að sterk­ari vöðvum og því virk­ari sem vöðvar þínir eru því lík­legri ertu til að mæl­ast með lægri blóðþrýst­ing, betri blóðsyk­ur og kó­lester­ól. Og ekki er það upp­talið, því sam­setn­ing lík­am­ans verður heil­brigðari með lægra hlut­falli lík­ams­fitu og þú ert lík­legri til að halda þér var­an­lega í kjörþyngd. 

Heilsu­fars­leg­ur ágóði af reglu­leg­um styrktaræf­ing­um er ein­fald­lega gríðarleg­ur og ómet­an­leg­ur.  Sama á hvað aldri þú ert, það er aldrei of seint að byrja.  Ekki draga það degi leng­ur, byrjaðu að lyfta lóðum strax í dag.  Leitaðu þér upp­lýs­inga hjá fag­fólki til að fá gott styrktaræf­inga­kerfi sem hent­ar þér.   

Settu heils­una í fyrsta sæti í þínu lífi!