10 atriði sem tefja árangurinn í ræktinni

Ágúta Johnson framkvæmdastjóri Hreyfingar.
Ágúta Johnson framkvæmdastjóri Hreyfingar. Ljósmynd/Ásta Kristjánsdóttir

Ágústa John­son fram­kvæmda­stjóri Hreyf­ing­ar skrif­ar um lík­ams­rækt og velt­ir því fyr­ir sér hvað tef­ur ár­ang­ur fólks í rækt­inni. 

1. Að gleyma gleðinni

Í stað þess að nálg­ast æf­ing­arn­ar þínar sem áskor­un eða skyldu sem þú verður að standa skil á, snúðu þeim frek­ar upp í þínar gæðastund­ir. Sjáðu þær sem leið til að læra meira um lík­ama þinn og líðan, finna hvar mörk­in þín liggja, fá e.t.v. út­rás fyr­ir til­finn­ing­ar, fylla þig orku og krafti, finna vellíðan á lík­ama og sál og ekki síst upp­lifa endorfín vím­una.

2. Skort­ur á fjöl­breytni

Það er al­geng­ara en mann grun­ar að fólki hætt­ir til gera sí­fellt sömu æf­ingar­útínu á sama tíma dags, í sömu tíma­lengd og á sama stað. Lík­am­inn á auðvelt með að aðlag­ast og staðna og slíkt hátt­erni er ör­ugg­asta leiðin til að gera ein­mitt það. Lík­ur aukast á að þú miss­ir áhug­ann hratt og það sem átti að verða tveggja daga æf­inga­hlé hef­ur skyndi­lega teygst í tvær vik­ur.  Hafðu það fyr­ir reglu að stokka reglu­lega upp æf­inga­kerfið þitt, breyttu ákefð, hraða og end­ur­tekn­ing­um, þannig munt þú sí­fellt koma lík­am­an­um á óvart", fyr­ir­byggja stöðnun, og stuðla að áfram­hald­andi fram­förum. 

3. Að stunda ein­göngu þolæf­ing­ar

Vilj­ir þú að lík­ams­rækt­in skili þér heild­ræn­um ávinn­ingi, vertu viss um að æf­inga­kerfið þitt feli í sér mark­vissa styrkt­arþjálf­un, gjarn­an með þung­um lóðum. Tap vöðvamassa lík­am­ans hefst um 30 ára ald­ur ef ekki er aðhafst. Það er því bráðnauðsyn­legt að viðhalda vöðva­styrk með mark­viss­um hætti.  Þar fyr­ir utan hafa lóðalyft­ing­ar ótal aðra ávinn­inga, t.d. eykst grunn­brennsla lík­am­ans með aukn­um vöðvamassa sem stuðlar að því að koma í veg fyr­ir óheil­brigða fitu­söfn­un. Enn frem­ur hafa ótal rann­sókn­ir sýnt að reglu­leg styrkt­arþjálf­un gef­ur auk­in lífs­gæði á efri árum og hrein­lega leng­ir lífið. Sér­fræðing­ar telja að eitt af því mik­il­væg­asta sem þú get­ur gert sjálf­ur til að stuðla að lang­lífi og góðri heilsu sé að stunda styrktaræf­ing­ar með lóðum. 

4. Að sleppa upp­hit­un

Það er alltaf hyggi­legra að hita vöðvana létt upp fyr­ir áreynslu. Þannig minnka t.d. lík­ur á álags­meiðslum og æf­ing­in er lík­legri til að ganga bet­ur. Byrjaðu með létt­um takt­föst­um hreyf­ing­um þar til þú finn­ur að þú hitn­ar og lík­am­inn er til­bú­inn í frek­ari átök. Blóðið streym­ir til vöðvanna og býr lík­amann und­ir það sem koma skal. Hjart­slátt­ur­inn hækk­ar smám sam­an og lík­am­inn hitn­ar. Þannig ertu lík­legri til að fá meira út úr æf­ing­unni og kem­ur í veg fyr­ir söfn­un mjólk­ur­sýru í vöðvum. 

5. Fé­lags­skap­inn vant­ar

Íhugaðu að æfa með vin eða fjöl­skyldumeðlim. Það eru meiri lík­ur á því að þú dríf­ir þig á æf­ing­una ef þú ferð með öðrum og síður hætta á að þú eig­ir óheppi­leg­ar samn­ingaviðræður við sjálf­an þig um að sleppa æf­ing­unni, þegar fé­lagi býður þín í æf­inga­saln­um. 

6. Að hlusta ekki á lík­amann

Hlustaðu ávallt á lík­amann og ekki þvinga þig í átök eða æf­ing­ar sem þér líður ekki vel með. Það kem­ur fyr­ir alla að dags­formið er þannig að það hent­ar ekki að þyngja lóðin eða hlaupa hraðari spretti. 

7. Að miða alltaf við klukku­stund

Mundu að allt tel­ur. Öll hreyf­ing og þjálf­un skil­ar þér ávinn­ingi. Það þarf ekki alltaf að vera í 20, 30 eða 60 mín­út­ur í einu. Stund­um gæti hentað bet­ur að lyfta lóðum í 15 mín­út­ur á morgn­ana, ganga í stig­an­um í 7 mín­út­ur í há­deg­inu og 15 mín­útna göngu­túr eft­ir kvöld­mat. 

8. Að byrja of skart

Það er al­gjört lyk­il­atriði ef þú ert byrj­andi, að fara ró­lega af stað og gefa lík­am­an­um tíma til að að aðlag­ast smátt og smátt, flest­um þykir það ekki hvetj­andi að eiga við auma strengi og harðsperr­ur dög­um og vik­um sam­an.  Auk þess er frek­ar hætta á meiðslum ef of skart er farið. Hafðu skyn­sem­ina með í för frá byrj­un og byggðu þig upp smám sam­an. 

9. Að bera sig sam­an við aðra

Um leið og þú hef­ur veg­ferð breyt­inga á mataræði og hreyf­ingu fer lík­am­inn í gegn­um ým­is­kon­ar aðlög­un­ar­ferli sem miðar að því að byggja upp sterk­ari grunn. Meg­in at­hygli þín ætti að vera á því sem skipt­ir mestu máli s.s. styrk­ing hjarta- og æðakerf­is, öfl­ugra ónæmis­kerfi, sterk­ari vöðvar og bein. Þú ert að byggja lík­amann þinn upp fyr­ir kom­andi ævi­skeið og gera hann hraust­ari, öfl­ugri og sterk­ari og stuðla að aukn­um lífs­gæðum þínum til langs tíma.  Oft dett­um við í að ein­blína á að sjá lægri tölu á vigt­inni. Það ætti að vera auka­atriði sem oft­ar en ekki fylg­ir þó heil­brigðari lífs­stíl.  Miðaðu við að setja þér þín eig­in heilsu­tengd mark­mið og forðast að bera lík­ama þinn sam­an við aðra. 

10. Að láta af­sak­an­irn­ar taka yfir

Það er vissu­lega ekki alltaf auðvelt að finna ork­una og vilj­ann til að drífa sig á æf­ingu.  Þegar þú upp­lif­ir tíma þegar þú vilt sleppa æf­ingu vegna þreytu, pirr­ings, upp­gjaf­ar eða bara hrein­lega nenn­ir ekki, hugsaðu aðeins lengra, um hvernig þér muni líða eft­ir æf­ing­una. Af­sak­an­irn­ar eru af ýms­um toga, of marg­ar til að tí­unda hér. Hafðu í huga að tím­inn sem þú tek­ur frá fyr­ir æf­ingu er þín stund fyr­ir þinn lík­ama og þína and­legu og lík­am­legu líðan.  Staðreynd­in er sú að oft­ast og nán­ast alltaf gef­ur æf­ing­in okk­ur aukna orku og létt­ari lund.  Þegar blóðið fer að flæða og þú hitn­ar þá breyt­ist oft viðhorfið þitt á stund­inni, endorfín­in streyma um blóðið og þér finnst þú geta sigrað heim­inn. 

Að lok­um

Sam­hliða því sem já­kvæðu breyt­ing­arn­ar ger­ast á þínum lífs­stíl geng­ur ým­is­legt á í lík­ama þínum sem er ósýni­legt.  Þó að þú sjá­ir ekki ár­ang­ur­inn eins fljótt og þú vilt þá ertu að stuðla að bættri heilsu sem þú munt upp­lifa á ótal vegu. Þú bæt­ir efna­skipta­heils­una og ger­ir lík­ama þinn á all­an hátt hæf­ari og skil­virk­ari fyr­ir lífið. Þú ert að bæta starf­sem­ina í lík­ama þínum, frum­u­starf­semi, horm­óna­kerfi, hjarta- og æðakerfi o.m.fl. Ekki tala þig niður ef þú nærð ekki að fylgja æf­inga­kerf­inu til fulls alla daga. Ein­blíndu á það já­kvæða.  Þú ert að hreyfa þig flesta daga vik­unn­ar og borða holla, lítið unna fæðu sem ger­ir lík­ama þínum gott. Einn dag­ur skipt­ir ekki miklu máli í stóru mynd­inni. Haltu áfram með heils­una þína og líðan í fyrsta sæti. 

mbl.is
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert

Spurt og svarað

húðlæknir á Húðlæknastöðinni svarar spurningum lesenda

sálfræðingur á Sálfræðistofunni Sálarlíf svarar spurningum lesenda

einstaklings- og fjölskylduráðgjafi svarar spurningum lesenda

endurskoðandi svarar spurningum lesenda

Klínískur félagsráðgjafi hjá Lausninni

ráðgjafi hjá Fyrsta skrefinu og umsjónarmaður Meðvirknipodcastsins

svarar spurningum um lögfræðileg mál

lýtalæknir svarar spurningum lesenda

fasteignasali svarar spurningum lesenda