Þeir sem af­bera varla þegar annað fólk er með áv­ana á borð við að fikta statt og stöðugt í hár­inu á sér eða hreyfa fót­legg­inn hratt upp og niður þegar setið er, þjást hugs­an­lega af misok­inesia.

Vís­inda­menn kepp­ast við að greina fyr­ir­bærið sem virðist ekki hafa nein­ar aug­ljós­ar skýr­ing­ar, enn sem komið er.

Ýkt viðbrögð við annarra manna ávön­um

Í nýrri grein tíma­rits­ins PLoS One tóku sér­fræðing­ar ít­ar­leg viðtöl við 21 ein­stak­ling sem til­heyr­ir stuðnings­hóp við fólk með misok­inesia. Flest­ir svara því að fóta- og handa­hreyf­ing­ar fari mest í taug­arn­ar á þeim, en önn­ur hljóð eins og pennasmell­ir og hár­snún­ing­ar vekja einnig upp vond­ar til­finn­ing­ar.

Aðrir viðmæl­end­ur segj­ast ým­ist vilja klippa fing­ur af þeim sem slá þeim hratt í borðið eða hrein­lega líða illa þegar mak­inn hreyf­ir tærn­ar upp og niður fyr­ir fram­an sjón­varpið.

Dr. Jane Greg­ory, klín­ísk­ur sál­fræðing­ur við Oxford-há­skóla, hef­ur rann­sakað og meðhöndlað bæði misok­inesia og misphonia. Hún seg­ir suma þeirra sem þjást af misok­inesia geta orðið mjög pirraða á fikti eða end­ur­tekn­um hreyf­ing­um en að það hafi ekki áhrif á dag­legt líf þeirra.

En að aðrir, sem þjást af misok­inesia, viðhafi ýkt­ari viðbrögð á borð við ofsareiði eða finni jafn­vel fyr­ir van­líðan. Smá smell­ir geti orðið að lát­um í eyr­um þeirra, hljóð sem verða ekki síuð frá.

Það að smella fingr­um statt og stöðugt í borðið gæti or­sakað of­beld­is­hugs­an­ir hjá þeim sem þjást af misok­inesia Janay Peters/​Unsplash

Hug­mynd­ir um of­beldi gagn­vart þeim sem er með kæk

Lýs­ing­ar eins og auk­inn hjart­slátt­ur og ofsareiði eru al­geng­ar hjá þeim sem bregðast á ýkt­an hátt við end­ur­tekn­um ávön­um annarra. 

Dr. Greg­ory seg­ir að svo ofsa­feng­in viðbrögð geti virkað lam­andi og komið í veg fyr­ir að fólk ein­beiti sér og geri eðli­lega hluti. „Hluti af heila þeirra er stöðugt að hugsa um hreyf­ing­una,“ seg­ir hún. Jafn­framt geti hug­mynd­ir um of­beldi og að þvinga viðkom­andi til að hætta hreyf­ing­un­um skot­ist upp í huga þeirra.

Or­sök viðbragða sem þess­ara gæti verið eðlis­hvöt manns­ins að lifa af, allt auka áreiti verði til þess að maður­inn fari í ein­hvers kon­ar varn­ar­stöðu. Líkt og und­irmeðvit­und­in sé stöðugt að fylgj­ast með hugs­an­legri „hættu“.

Eitt af því sem fólk ger­ir til að forðast vond viðbrögð er að fylgj­ast ekki með öðrum fikta í sér eða af­veg­leiða sjálft sig frá áv­ana annarra. Sum­ir hrein­lega forðast þá sem eru með leiðin­lega kæki. 

Dr. Greg­ory seg­ir eina leið fyr­ir fólk til að sporna gegn vond­um hugs­un­um þá að gera sér í hug­ar­lund af hverju viðkom­andi hafi slík­an kæk. Hún seg­ir marga skamm­ast sín fyr­ir svo ýkt viðbrögð en að eitt­hvað verði fólk að gera því séu til­finn­ing­ar bæld­ar niður geti þær orðið enn sterk­ari og or­sakað meiri van­líðan.

BBC News

Tengd­ar frétt­ir

And­leg heilsa

Hver er ástæðan fyr­ir ofsa­kvíða?

• Hlyn­ur Krist­inn fagn­ar sex ára edrúaf­mæli
• Hvað er „trauma bond“ og hvernig á að kom­ast út úr því?
• Þegar þolandi kyn­ferðisof­beld­is fær of­urá­huga á kyn­lífi
• Þyk­ist vera veg­an í vinn­unni

» Fleiri tengd­ar frétt­ir

• Blogga um frétt