Ríflega helmingur fólks gæti verið of þungt eða í offitu árið 2050

Ný rann­sókn sem birt­ist í tíma­rit­inu The Lancet bend­ir til þess að meira en helm­ing­ur full­orðinna og jafn­framt um þriðjung­ur barna, ung­linga og ungs fólks gæti verið yfir kjörþyngd eða jafn­vel glímt við offitu fyr­ir árið 2050. Rann­sókn­in, sem náði til yfir 200 landa, sýn­ir að tíðni offitu er þegar orðin gríðarleg og stefn­ir í frek­ari vöxt næstu árin, sér­stak­lega í lág­tekju­lönd­um.

Nærri helm­ing­ur er nú þegar yfir kjörþyngd

Árið 2021 reynd­ust um tveir millj­arðar full­orðinna, eða tæp­lega helm­ing­ur full­orðins fólks á heimsvísu, vera of þung­ir eða í offitu. Hlut­fallið hef­ur meira en tvö­fald­ast síðan árið 1990. Tak­ist ekk­ert að hemja þró­un­ina gæti hlut­fallið náð um 57,4% hjá körl­um og 60,3% hjá kon­um fyr­ir miðja öld.

Mik­il fjölg­un í fjölda ríkja

Kín­verj­ar, Ind­verj­ar og Banda­ríkja­menn verða sam­kvæmt spánni með stærstu hópa fólks í yfirþyngd eða offitu árið 2050, en töl­ur gefa einnig til kynna mikla aukn­ingu í ríkj­um sunn­an Sa­hara - þar gæti fjöldi of þungra ein­stak­linga marg­fald­ast. Sér­stak­lega sting­ur Níg­er­ía í stúf, en þar er bú­ist við að fjöldi full­orðinna í yfirþyngd eða offitu þre­fald­ist.

Börn og ung­menni í hættu

Einnig er varað við aukn­ingu meðal barna, ung­linga og ungra full­orðinna. Tíðni offitu í yngstu ald­urs­hóp­un­um hef­ur meira en tvö­fald­ast síðan 1990 og er gert ráð fyr­ir að árið 2050 gæti einn af hverj­um þrem­ur verið yfir kjörþyngd eða með offitu. Sér­fræðing­ar, á borð við dr. Jessicu Kerr frá Mur­doch Children’s Rese­arch Institu­te í Ástr­al­íu, vara við því að ef ekki verði gripið inn í núna strax, verði þetta gríðarlegt álag á heil­brigðis­kerfi næstu kyn­slóða.

Telja að lyf gætu breytt mynd­inni

Í rann­sókn­inni var ekki tekið til­lit til áhrifa nýrra megr­un­ar­lyfja, á borð við Mounjaro og Wegovy, sem nú eru að ryðja sér til rúms á mörg­um mörkuðum. Að sögn sér­fræðinga gætu slík lyf haft um­tals­verð áhrif til að draga úr þróun offitu.

„Hægt að koma í veg fyr­ir harm­leik“

Rann­sókn­in var leidd af pró­fess­or Emm­anu­ela Gakidou við Institu­te for Health Metrics and Evaluati­on (IHME) við Há­skól­ann í Washingt­on í Banda­ríkj­un­um. Hún hvet­ur rík­is­stjórn­ir og stofn­an­ir til að bregðast skjótt við og bjóða bæði for­varn­ir og meðferð.

„Þetta er for­dæma­laus far­ald­ur offitu og yfirþyngd­ar sem má rekja til sam­fé­lags­legs mis­brests en ef brugðist er við núna er hægt að af­stýra mikl­um harm­leik,“ seg­ir Gakidou.

„Ef við hög­um okk­ur rétt strax, get­um við enn komið í veg fyr­ir að staðan versni veru­lega fyr­ir næstu kyn­slóð,“ seg­ir dr. Jessica Kerr, sem von­ast til að rík­is­stjórn­ir, skól­ar, for­eldr­ar og heil­brigðis­starfs­fólk taki hönd­um sam­an til að stemma stigu við offitu­bylgj­unni.

• Blogga um frétt