Berg­ljót Leifs­dótt­ir Mensuali hef­ur búið í Flórens og ná­grenni í 38 ár. Í sam­starfi við vist­menn á hjúkr­un­ar- og dval­ar­heim­ili í borg­inni heklaði hún fjög­urra metra hátt jóla­tré. 

Eft­ir stúd­ents­próf úr mála­deild frá Verzló árið 1984 ákvað ég að fara í sex mánuði til Flórens á Ítal­íu til að læra ít­ölsku. Ég heillaðist strax af Flórens og langaði til að læra prjóna­hönn­un en því miður þurfti ég að gefa þann draum upp á bát­inn þar sem mér höfðu ekki verið gefn­ir teikni­hæfi­leik­ar í vöggu­gjöf,“ seg­ir Berg­ljót sem fór í ferðamála­nám en sagði síður en svo skilið við handa­vinn­una.

„Ef það er eitt­hvað sem ég er þakk­lát ís­lensku skóla­kerfi fyr­ir þá er það kennsla í hannyrðum og smíði. Ég fædd­ist 1964 og gekk í Mela­skóla og í Haga­skóla. Ég prjónaði fyrstu peys­una á mig átta ára og föt á Barbie-dúkk­una mína. Þegar ég var í 6. bekk í Verzló sat ég fyr­ir fram­an skrif­stofu skóla­stjór­ans, Þor­varðar Elías­son­ar, og spyr hann mig hvort ég ætli að prjóna mig út úr stúd­ents­prófi. Þá fékk ég þá hug­mynd að bekk­ur­inn, sem var stelpu­bekk­ur, ætti að vera hnykl­ar á dimm­is­sjón,“ seg­ir Berg­ljót um djúp­stæðan prjóna­áhug­ann. Nú hef­ur hins veg­ar heklið tekið við.

Berg­ljót að hekla. Ljós­mynd/​Aðsend

Draum­ur­inn um jóla­tréð

Berg­ljót er formaður alþjóðlega góðgerðarfé­lags­ins The American-In­ternati­onal League of Florence (AILO). Segja má að Berg­ljót hafi verið alin upp í góðgerðar­starf­semi en móðir henn­ar var gjald­keri Hrings­ins og föður­amma formaður um tíma.

„Sum­arið 2018 hafði starfs­fólk hjúkr­un­ar- og dval­ar­heim­il­is­ins Il Gign­oro í Flórens sam­band við mig, en ég sá um sam­fé­lagsþjón­ustu í sjálf­boðaliðastarfi fyr­ir AILO. Þau báðu mig að taka þátt í að skreyta fal­lega garðinn þeirra með prjónuðum stykkj­um, sem vist­menn og þeir sem eru í dag­vist­un myndu prjóna,“ seg­ir Berg­ljót sem sagðist ekki hafa neina reynslu af „yarn bomb­ing“ en það er þegar til dæm­is tré eða hlut­ir eru skreytt­ir eða jafn­vel klædd­ir með handa­vinnu. Starfs­fólkið hafði fulla trú á Berg­ljótu.

„Ég kom til Íslands um jól­in 2018 og sama kvöld og ég lenti fékk ég mynd af hekluðu jóla­tré frá einni af starfs­kon­un­um. Ég skildi strax að hún vildi að við gerðum svona jóla­tré og ég hugsaði með mér að kannski gæt­um við gert jóla­tré með hjálp margra hjúkr­un­ar- og dval­ar­heim­ila. Sum­arið 2019 vor­um við búin að skreyta garðinn með prjónuðum og hekluðum stykkj­um en jóla­tréð hélt áfram að vera fjar­læg­ur draum­ur. Að vísu hafði kona í bæn­um Tri­vento á Suður-Ítal­íu, þar sem fyrsta heklaða jóla­tréð var gert, sent mér vina­beiðni á Face­book,“ seg­ir Berg­ljót.

Draum­ur­inn um jóla­tréð lifði en í millitíðinni skall kór­ónu­veir­an harka­lega á. Í far­aldr­in­um prjónaði hún ásamt nokkr­um vin­um jóla­gjaf­ir handa vist­mönn­um. „Við gerðum okk­ur fljótt grein fyr­ir því að við vor­um öfl­ug­ur hannyrðahóp­ur og þá dróg­um við aft­ur fram draum okk­ar um heklaða jóla­tréð. Ég hafði sam­band við kon­una á Suður-Ítal­íu og hún leiðbeindi mér og sagðist hafa fulla trú á að ég gæti gert þetta jóla­tré að raun­veru­leika,“ seg­ir Berg­ljót en í dag eru 42 í hópn­um.

Jóla­tréð er fal­legt á að líta. Ljós­mynd/​Aðsend

„Dval­ar­heim­ilið stofnaði face­booksíðuna „La Combriccola delle Sferr­uzz­at­rici“, sem þýðir Prjóna­hóp­ur­inn. Mér var sagt að við þyrft­um 3.400 10x10 sentí­metra stykki til að gera þetta jóla­tré, sem er fjór­ir metr­ar að hæð. Í nóv­em­ber 2021 vor­um við með 5.200 stykki í hönd­un­um. Það tók okk­ur sex mánuði að prjóna og hekla stykk­in og tvo daga að setja þau á málm­grind. Ég fékk leiðsögn í gegn­um síma frá Tri­vento um hvernig ég ætti að setja þetta á hænsna­netið sem er utan um grind­ina,“ seg­ir Berg­ljót.

Ítal­ir skreyta jóla­trén sín 8. des­em­ber og það var því við hæfi að 8. des­em­ber í fyrra var kveikt á fyrsta heklaða trénu í Flórens. „Við hugsuðum þetta sem far­andjóla­tré, það er að það fari í lán á önn­ur dval­ar­heim­ili.

Berg­ljót er stór­huga og alls ekki hætt að hekla. „Hinn 11. og 12. nóv­em­ber 2023 mun­um við „teppaleggja“ sama torg með hekluðum og prjónuðum stykkj­um. Verða teppi sem sam­an­standa af fjór­um 50x50 sentí­metra stykkj­um seld og ágóðinn renn­ur til sam­taka í Flórens sem aðstoða fórn­ar­lömb of­beld­is. Heimasíðan er Vi­vavitt­oria.it og mun­um við heita Viva Vitt­oria Firenze. Við erum búin að hekla um 200 stykki og það er nú þegar byrjað að hvísla því að mér hvort ég ætli ekki að skipu­leggja líka Viva Vitt­oria Reykja­vík í nán­ustu framtíð. Það má því segja að þrátt fyr­ir að ég hafi ekki farið út í prjóna­hönn­un sé ég að láta þann draum ræt­ast með því að vera í fremstu víg­línu í svona stór­um hannyrðaverk­efn­um.“

Er fædd jóla­barn

„Ég fædd­ist 27. des­em­ber, mamma fædd­ist á jóla­dag og móður­syst­ir mín og tvær frænk­ur á ann­an í jól­um svo jól­in voru held­ur bet­ur hátíð í minni æsku. Nátt­úr­lega fylgdi því mikið jóla­stress og hef ég því ekki verið mikið fyr­ir að stressa mig fyr­ir jól­in. Við skreyt­um glugg­ana með óró­um frá Georg Jen­sen. Dótt­ir mín setti jóla­sokk út í glugg­ann og komu alla henn­ar barnæsku ís­lensku jóla­svein­arn­ir á hverri nóttu. Hún er 25 ára í dag og keypti ég mikið jóla­skraut á jóla­markaðnum, þar sem tréð verður í ár, og setti það í jóla­sokk­inn. Við eig­um gervijóla­tré og skreyt­ir dótt­ir­in það með jóla­skraut­inu sem við höf­um safnað. Þarna er meira að segja skraut frá Ar­ab­ísku fursta­dæmun­um, Bretlandi og nátt­úr­lega Íslandi,“ seg­ir Berg­ljót.

Íslensk­ar upp­skrift­ir eru meðal þess sem er lyk­il­atriði á aðvent­unni hjá Berg­ljótu á Ítal­íu.

„Fyr­ir jóla­bas­ar­inn hjá AILO árin 2017 og 2018 bökuðum við mæðgurn­ar pip­ar­kök­ur eft­ir upp­skrift frá Ísaf­irði, bjugg­um til 15 lítra af jólag­löggi og 10 lítra af heitu súkkulaði. Við vor­um orðnar þekkt­ar í Flórens fyr­ir jólag­lögg­ina og pip­ar­kök­urn­ar, en núna þarf veit­inga­leyfi til að selja og fram­reiða,“ seg­ir Berg­ljót, sem bak­ar nú bara fyr­ir sig og sína nán­ustu.

Marg­ar hend­ur vinna létt verk, sér­stak­lega með góðu skipu­lagi. Ljós­mynd/​Aðsend

„Oft­ast baka ég jóla­köku eft­ir upp­skrift móður­syst­ur minn­ar 8. des­em­ber. Á Þor­láks­messu elda ég ís­lensk­an salt­fisk, sem ég kaupi í Flórens, en á aðfanga­dag hef ég svína­kjöt og elda það eft­ir ís­lenskri upp­skrift. Í eft­ir­rétt hef ég þeytt­an rjóma, súkkulaðibita og muld­ar makkarón­ur, en þetta er upp­skrift frá móður­syst­ur minni. Við bök­um pip­ar­kök­ur og sör­ur en við för­um oft­ast til Siena fyr­ir jól og kaup­um kök­ur sem tengj­ast jól­un­um þar.“

Ítalsk­ar jóla­hefðir eru öðru­vísi en þær ís­lensku og eru þær líka hluti af jól­un­um hjá Berg­ljótu. „Á jóla­dag erum við með föður­fjöl­skyldu manns­ins míns og er setið til borðs í tvær klukku­stund­ir. Yf­ir­leitt borðum við for­rétt, sem er hrá­skinka, spægipylsa, snittu­brauð með kjúk­lingalifr­arpaté, lasagne, lamba­kjöt og í eft­ir­rétt eru þurrkaðar fíkj­ur með hnet­um inni í, panett­one, sem er ít­alska jólakak­an, og bakk­elsið frá Siena,“ seg­ir Berg­ljót.

Tengd­ar frétt­ir

Jóla jóla ...

Örn Árna­son held­ur jól­in á fjar­læg­um og fram­andi slóðum

• Ragn­ar Þór hélt jól­in fyrr en vana­lega
• Með pappa­spjald fyr­ir kló­sett­h­urð
• „Ég hef haldið í það að vera á Íslandi um jól­in“
• „Við erum að skapa heim­ilið, það er búið að ganga á miklu, barn á leiðinni“

» Fleiri tengd­ar frétt­ir

Handa­vinna

Upp­skrift af lopa­peysu úr smiðju Heli Nikula

• Salka Sól kenndi byrj­end­um að prjóna
• Prjónaðu galla á krílið
• Kona skrá­ir sig á þjóðbún­inga­nám­skeið
• „Mamma hvenær ætl­ar þú að fara á concerta?“

» Fleiri tengd­ar frétt­ir