Í um það bil þrjá áratugi hafa íbúar höfuðborgarsvæðisins og Vesturlands beðið eftir að eitthvað miði áfram við Sundabraut. Um þetta hefur verið fjallað hér í pistlum með reglulegu millibili og alltaf er hægt að undrast framkvæmdaleysi yfirvalda og skammsýni í málinu. Sundabraut hefur afhjúpað getuleysi yfirvalda þegar kemur að takast á við stórar og kostnaðarfrekar framkvæmdir, rétt eins og urðu örlög nýs Landspítala sem að endingu var byggður á röngum stað fyrir offjár og er þá ekki verið að ræða um þann samfélagslega kostnað sem hlýst af því að hafa ekki aðgang að hentugu og nýju sjúkrahúsi fyrr en eftir 2030.
Sundabrautin er í sömu öngstrætum og það afhjúpast hvað eftir annað, nú síðast á Alþingi þegar Eyjólfur Ármannsson innviðaráðherra lét athyglisverð ummæli falla. „Það er búið að tefja málið alveg gríðarlega, bara til þess að þjóna Reykjavíkurborg, til að skoða jarðgöng, sagði ráðherra síðastliðinn miðvikudag, þegar hann svaraði óundirbúinni fyrirspurn frá Guðlaugi Þór Þórðarsyni um Sundabraut og samgöngur eins og Morgunblaðið gerði grein fyrir.
Fyrirhyggjuleysið er alsráðandi
En það eru næstu ummæli ráðherra sem eru hvað athyglisverðust: „Ég fór fram á það strax í upphafi að það væri ekki hægt að Reykjavíkurborg væri að tefja þetta mat lengur. Þeir eru búnir að finna þarna fuglabjörg og guð má vita hvað ekki sem þarf að skoða aftur og aftur. Alltaf kemur upp eitthvað meira að skoða og nánast er verið að reyna að finna þann síðasta sem er á móti þessu til að fá að tala við hann og skoða eitthvað hvað það varðar.“
Auðvitað er undarlegt að hlusta á ráðherra segja þetta en furðulegast er að þetta er dagsatt. Fyrirhyggjuleysi borgarstjórnar Reykjavíkur í þessu máli er mikið og mun að endingu kosta skattgreiðendur mikla fjármuni. Framkvæmd eins og Sundabraut hefði þurft að vera komin fyrir löngu inn á skipulag því við höfum glatað bestu kostunum og enn er Reykjavíkurborg að spilla málinu. Það þarf til dæmis ekki mikið verkvit til að átta sig á því að það er mun betra að leggja Sundabraut áður en gerð Sæbrautarstokks hefst eða hvernig halda menn að það gangi að búa til framhjáleiðir fyrir alla þá umferð sem um Sæbrautina fer? Það væri til mikilla bóta ef Sundabraut væri komin áður.
Verður umferðin vanmetin?
Guðlaugur Þór nefndi síðan annað alvarlegt atriði í umræðunni, nefnilega það að núverandi hugmyndir og það sem er verið að skoða varðandi Sundabraut eykur ekki umferðarflæði af því að við endastöð sé ekki gert ráð fyrir aukinni umferðarrýmd. Flæðið færi í gegnum hverfi borgarinnar, fjórar akreinar á tveimur stöðum, benti Guðlaugur á.
„Það verður inni í bíllausu hverfi Samfylkingarinnar og Viðreisnar sem er að vísu ekki bíllausara en svo að það er ekkert strætóskýli þar þannig að menn þurfa að fá leigubíl á kostnað borgarinnar til að komast í strætóskýli og þetta er ekki grín. Þetta kallar á flutning Samskipa með tilheyrandi kostnaði,“ sagði Guðlaugur Þór meðal annars í fyrirspurnarræðu sinni. Enn afhjúpast fyrirhyggjuleysið.
Sundabraut er mjög umfangsmikil og kostnaðarsöm framkvæmd sem mun hafa mikil áhrif á samgöngur og byggðaþróun á höfuðborgarsvæðinu um langa framtíð eins og kom fram í Aðalskipulagi Reykjavíkur fyrir árið 2040.
Ekki bara vegur
Þar er bent á að gert hafi verið ráð fyrir Sundabraut, sem nýrri stofnbraut í skipulagi Reykjavíkur og sem þjóðvegi um höfuðborgarsvæðið, í skipulagsáætlunum um árabil. „Í samræmi við viljayfirlýsingu samgönguráðherra og borgarstjóra frá júlí 2021 sé nú í gangi undirbúningur skipulagsferlis, umhverfismats, mótun valkosta um útfærslur og forhönnun gatnamannvirkja. Þó að hér sé um gatnaframkvæmd að ræða sem er hluti gildandi aðalskipulags, þarf í umhverfismati breytinga að leggja áherslu á hvernig framkvæmdin samræmist megin markmiðum aðalskipulags, svo sem um breyttar ferðavenjur og kolefnishlutleysi (sic!). Ennfremur þarf að meta samræmi hennar við megi markmið samgöngusáttmálans, svæðisskipulag höfuðborgarsvæðisins 2040 og önnur opinber stefnuskjöl,“ segir í aðalskipulaginu.
Höfuðgallinn við nálgun Vegagerðar og Reykjavíkurborgar er að hvorugur aðilinn skilur hve mikið tækifæri felst í verkefninu annað en að byggja nýjan veg. Það er nefnilega mikilvægt að horfa til þeirra miklu tækifæra sem felast í að þróa byggð meðfram ströndinni eins og vikið hefur verið að hér í pistlum. Það er einn stærsti ávinningur af verkefninu.