„Hvenær ertu sátt við að verða ellikerling?“

Þórdísi Kjartansdóttur lýtalækni leið eins og hún væri komin heim …
Þórdísi Kjartansdóttur lýtalækni leið eins og hún væri komin heim þegar hún kom inn á skurðstofu í fyrsta skipti. mbl.is/María Matthíasdóttir

Þór­dís Kjart­ans­dótt­ir lýta­lækn­ir á Dea Medica seg­ir að fegr­un­araðgerðir séu mun minna feimn­is­mál í dag en þær voru árið 2006 en þá var hún ný­flutt til Íslands eft­ir að hafa stundað nám er­lend­is. Hún seg­ir að ís­lensk­ar konu séu mun sjálf­stæðari en frönsku kyn­syst­ur sín­ar. Þær mæti helst ekki í viðtal hjá lýta­lækni nema vera með maka sinn með á meðan ís­lensk­ar kon­ur spyrja hvorki kóng né prest ef þær vilja stærri brjóst eða ung­legra and­lit. 

Þór­dís lærði lýta­lækn­ing­ar í Stras­bourg í Frakklandi en henni leið eins og hún væri kom­in heim þegar hún kom inn á skurðstofu í fyrsta skipti. Hún seg­ist alltaf hafa haft áhuga á handa­vinnu og vinn­an á skurðstof­unni sé kannski ekki ósvipuð.

„Það kom mér svo­lítið á óvart hvað þetta voru lang­ir dag­ar,“ seg­ir Þór­dís þegar hún rifjar upp lýta­lækna­námið í Frakklandi og seg­ir að þar sé skorið upp fimm daga vik­unn­ar.

Krafðist mik­ill­ar skipu­lagn­ing­ar

„Það þýddi að ég þurfti að vera kom­in upp úr sjö á spít­al­ann og kom­in heim hálf­átta um kvöldið. Þetta þjálf­ar mann í hönd­un­um og maður varð sjálf­stæðari á skurðstof­unni. Þetta krafðist mik­ill­ar skipu­lagn­ing­ar fyr­ir heim­ilið og strák­ana,“ seg­ir Þór­dís en syn­ir henn­ar tveir voru litl­ir þegar hún og fyrri eig­inmaður henn­ar fluttu út svo hún gæti farið í nám.

„Þeir eru ynd­is­lega vel heppnaðir en það er líka pabba þeirra að þakka. Þann tíma sem ég var heima um helg­ar á kvöld­in helgaði ég mig al­ger­lega þeim. Ég vona að þeir hafi ekki slæm­ar minn­ing­ar um að mamma hafi alltaf verið í vinn­unni,“ seg­ir Þór­dís.

Eft­ir að fjöl­skyld­an flutti heim til Íslands skildi leiðir og Þór­dís fann ást­ina á ný og eignaðist dótt­ur. Þá var hún orðin 48 ára. Hún seg­ir það hafa komið á óvart hvað það hafi gefið sér mikið og verið minna mál en hún hélt. Það að eiga 11 ára gamla dótt­ur hef­ur þó breytt lífstakt­in­um og seg­ir Þór­dís að hún sé með mun verri for­gjöf í golfi – annað en vin­ir henn­ar sem eru á sama aldri.

Þórdís Kjartansdóttir lýtalæknir var gestur í Dagmálum Morgunblaðsins.
Þór­dís Kjart­ans­dótt­ir lýta­lækn­ir var gest­ur í Dag­mál­um Morg­un­blaðsins. mbl.is/​María Matth­ías­dótt­ir

Kon­ur og karl­ar hafa ólík­ar skoðanir á brjóst­um

Þór­dís lærði mikið af tveim­ur kven­kyns lýta­lækn­um þegar hún var í námi í Frakklandi. Hún seg­ir að þær hafi kennt sér margt en eitt af því sem þær lögðu ríka áherslu á var að hafa saum­ana sem pen­asta.

„Ég er svo þakk­lát fyr­ir þeirra sýn sem þær miðluðu mér. Þær hugsuðu mikið um þess­ar kven­legu lín­ur og hvar þú hef­ur skurðinn svo hann passi und­ir brjósta­hald­ar­ann,“ seg­ir Þór­dís.

Eru karl­ar og kon­ur með ólík­ar skoðanir á því hvað séu fal­leg brjóst?

„Það er alltaf erfitt að al­hæfa. Kon­ur vilja oft aðeins minni brjóst en karl­ar,“ seg­ir Þór­dís og seg­ir það skipti máli að horfa á brjóst­kass­ann áður en ákveðið er hvernig brjóst­in eigi að vera og hvort kon­ur vilji mikla eða litla brjósta­skoru.

Not­ar þú aðrar aðferðir þegar þú ert að minnka brjóst eða stækka brjóst en karl­kyns koll­eg­ar þínir?

„Já, að ein­hverju leyti en ekki alltaf. Þær kenndu mér að skurðinn und­ir brjóst­un­um í brjóstam­innk­un vill maður hafa stutt­an því ann­ars verður hann leiðin­leg­ur næst bringu­bein­inu. Ef hægt er reyni ég að hafa hann sem styst­an. Þær kenndu mér aðferð sem hef­ur reynst mér vel en hún snýst um að móta brjóst­in á borðinu þegar brjóst­in eru minnkuð þannig að skurður­inn verði sem styst­ur,“ seg­ir hún.

Miklu minna um brjóstas­tækk­an­ir með stór­um púðum

Talandi um brjóst. Þegar Þór­dís er spurð hvort Pipp-púðamálið hafi haft áhrif á kon­ur og ákv­arðanir þeirra seg­ir hún svo vera.

„Þetta hef­ur breyst tals­vert og það er merki­legt að upp­lifa það. Það er búið að tengja brjósta­púða við sjúk­dóma. Þetta get­ur kallað fram of­næmisviðbrögð og sjálfsof­næm­is­sjúk­dóma þótt það sé gíf­ur­lega sjald­gæft. Kon­ur í dag eru miklu bet­ur upp­lýst­ar en þegar ég byrjaði. Þær fylgj­ast með og þær lesa. Sem er af hinu góða. Í dag myndi eng­in kona koma og segja við mig að hún vildi sirka C-stærð af púðum og myndi segja mér að redda þessu.

Þær vilja vita, eins og eðli­legt er, hvers kon­ar púða þær eru að fá og hvaða áhætta fylg­ir því. Okk­ur ber skylda til að segja þeim að eng­in aðgerð sé áhættu­laus. Þró­un­in er að svona „pri­mer“ brjóstas­tækk­an­ir, þegar kona ákveður að fá sér púða til að stækka brjóst­in, eru sjald­gæfari í dag en þegar ég byrjaði. Ég flutti heim frá Frakklandi í lok árs 2006.

Auðvitað eru púðar alltaf notaðir og í notk­un en það er ekki eins al­gengt. Í dag er kannski ís­lenska kon­an að láta taka púðana, lyfta brjóst­un­um og hugs­an­lega setja sína eig­in fitu í brjóst­in,“ seg­ir Þór­dís.

Þórdís segir að sá tími komi þar sem fólk getur …
Þór­dís seg­ir að sá tími komi þar sem fólk get­ur ekki verið að elta elli­kerl­ingu með fylli­efn­um. mbl.is/​María Matth­ías­dótt­ir

Fyll­ir brjóst með fitu

Hún seg­ir fær­ast í vöxt að fita sé tek­in af öðrum lík­ams­pört­um, sett í skil­vindu og hreinsuð og henni komið fyr­ir í brjóst­un­um. Þór­dís seg­ir að það sé yf­ir­leitt fal­legra að lyfta brjóst­un­um í leiðinni svo þau verði ekki niður­dreg­in.

„Yf­ir­leitt byrja ég á fitu­sog­inu. Fit­an fer í dauðhreinsað ílát, sem er lokað kerfi, hreinsuð, ein­angruð og komið fyr­ir í spraut­um, kannski á meðan ég er að lyfta brjóst­un­um og taka púðana. Svo kem ég fit­unni fyr­ir. Dreifi henni um brjóst­vef­inn.

Það er ekki þannig að maður geti sett ótak­markað magn af fitu í brjóst. Þetta er flutn­ing­ur á lif­andi vef og vef­ur­inn þarf að lifa flutn­ing­inn af. Fit­an þarf að fá blóðfæði. Ef maður er of gráðugur og ætl­ar að setja of mikið þá deyja frum­urn­ar. Maður þarf að passa vel upp á þetta og reyna að dreifa fit­unni jafnt. Svo lif­ir ekki öll fit­an af. Ef það eru bara 20% af fit­unni sem eyðast upp þá er maður glaður,“ seg­ir hún.

Fita í var­ir lif­ir ekki jafn­lengi

Er þetta ekki al­ger bylt­ing?

„Fitu­fyll­ing hef­ur verið gerð síðan fyr­ir alda­mót­in 2000 en það er vissu­lega aukn­ing í þessu. Við get­um notað fit­una í and­lit, í hrukk­ur og und­ir ör. Það hef­ur sýnt sig í upp­byggðum brjóst­um, sem er búið að geisla, að þá hef­ur fit­an þau áhrif að gæðin aukast í yf­ir­liggj­andi húð. Fitu­frum­an hjálp­ar til við að auka gæði vefja,“ seg­ir Þór­dís.

Þór­dís spraut­ar ekki bara fitu af öðrum lík­ams­hlut­um fólks í brjóst held­ur líka í and­lit.

„Henni er til dæm­is sprautað í kinn­bein,“ seg­ir Þór­dís.

Er það fyr­ir fólk sem vill vera með meiri bollukinn­ar?

„Við þurf­um ekki að fá meiri bollukinn­ar,“ seg­ir Þór­dís og hlær og á þá við hana sjálfa og blaðamann. Hún seg­ist nota fitu­fyll­ingu þegar hún fram­kvæm­ir and­lits­lyft­ingu.

„Þá set­ur maður það aðeins í kring­um munn­inn og í var­ir. Fita í var­ir lif­ir ekki jafn­lengi og fylli­efni í var­ir, en það er allt í lagi að nota fitu í var­ir ef maður er hvort sem er að nota hana í eitt­hvað. Eins og í bauga líka. Það ger­ir maður stund­um,“ seg­ir Þór­dís.

Get­ur orðið þreytt

Er al­gengt á Íslandi að fólk fari í and­lits­lyft­ingu?

„Það er ekki al­geng­asta aðgerðin sem ég geri. En vissu­lega kem­ur það fyr­ir,“ seg­ir hún.

Notk­un á fylli­efn­um og bótoxi hef­ur auk­ist mikið í heim­in­um í dag en hafa þau bara ákveðinn líf­tíma? Er bara hægt að nota þau í ákveðinn tíma?

„Það get­ur orðið svo­lítið þreytt. Sá tími kem­ur að maður get­ur ekki verið að elta elli­kerl­ingu með fylli­efn­um. Þegar ómögu­leg­heita­svip­ur­inn er kom­inn hingað niður að kjálkalínu þá er ekki hægt að setja mikið af fylli­efn­um til þess að fylla upp í það. Þá þarf maður að fara í and­lits­lyft­ingu.“

Ald­ur­inn mis­jafn

Hvað er fólk gam­alt þegar það fer í and­lits­lyft­ingu?

„Það er ofsa­lega mis­jafnt. Úti í heimi eru kon­ur að fara fyrr. Maður sér það á þing­um. Svo segi ég stund­um við skjól­stæðinga mína: „Ef við ætl­um að verða níræðar, hvenær ertu sátt við að verða elli­kerl­ing?“ Fólk get­ur helst ekki farið oft­ar en tvisvar í and­lits­lyft­ingu. And­lits­lyft­ing dug­ar í sjö til tíu ár. Get­ur hald­ist leng­ur. Það fer eft­ir lifnaðar­hátt­um og annað. Ef þú ætl­ar að fara 45 ára, ætl­ar þú þá að fara aft­ur þegar þú verður sex­tug? Það þarf aðeins að hugsa um framtíðina,“ seg­ir Þór­dís.

Þór­dís seg­ir að lýtaaðgerðir séu mun minna feimn­is­mál í dag en þær voru hér áður fyrr.

Hvers vegna eru lýtaaðgerðir minna tabú í dag?

„Kannski er fólk al­mennt opn­ara með þetta. Mér finnst til dæm­is al­gengt að fólk sem kem­ur í augn­lokaaðgerð segi að það þurfi ekk­ert að fela það.“

Var það einu sinni feimn­is­mál?

„Já, en núna finnst mér það ekki vera þannig. Fólk er jafn­vel mætt í vinnu, þótt það sé í þjón­ustu­störf­um, með smá sólgler­augu og með fullt af plástr­um í and­lit­inu. Þetta er minna feimn­is­mál. Fólk kem­ur í bótox og fylli­efni og fer beint í vinn­una eða á fund.“

Nán­ar um málið
í Morg­un­blaðinu
Áskrif­end­ur:
Nán­ar um málið
í Morg­un­blaðinu
Áskrif­end­ur:
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert

Spurt og svarað

húðlæknir á Húðlæknastöðinni svarar spurningum lesenda

sálfræðingur á Sálfræðistofunni Sálarlíf svarar spurningum lesenda

einstaklings- og fjölskylduráðgjafi svarar spurningum lesenda

endurskoðandi svarar spurningum lesenda

Klínískur félagsráðgjafi hjá Lausninni

ráðgjafi hjá Fyrsta skrefinu og umsjónarmaður Meðvirknipodcastsins

svarar spurningum um lögfræðileg mál

lýtalæknir svarar spurningum lesenda

fasteignasali svarar spurningum lesenda