Á síðasta ári eignuðust Íslendingar sinn fyrsta fulltrúa í erlendri deildarkeppni í hjólastólaborðtennis, Hákon Atla Bjarkason. Nýlega fékk Hákon tækifæri til að spreyta sig meðal þeirra allra bestu í þýsku A-deildinni.
Hákon Atli er 33 ára gamall Þórsari úr Þorlákshöfn. Á 18. aldursári sofnaði hann undir stýri í Mosfellsdal á leið til Reykjavíkur og velti bílnum með þeim afleiðingum að hann hlaut varanlegan mænuskaða.
mbl.is tók Hákon Atla tali á dögunum og fyrst lá beint við að spyrja hvernig það hafi verið fyrir 17 ára pilt að standa frammi fyrir þeirri raun að geta ekki gengið aftur.
Hákon segir að auðvitað hafi það verið erfitt en hann hafi einsett sér það hugarfar á þeim tíma að ætla sér að gera gott úr þessu, annað væri í raun ekki hægt.
„Ég var fljótur að koma mér af stað en það hjálpaði mér ekkert að liggja grátandi heima,“ segir hann.
Fórstu strax að spila borðtennis?
„Já, það var borðtennisborð í kjallaranum á Grensás. Ég var þar í hálft ár og hafði ekkert alt of mikið að gera. Þá byrjaði ég að leika mér í borðtennis og fór að spila við afa. Við spiluðum alltaf á föstudögum,“ segir Hákon, sem segist svo hafa hitt Jóhann Rúnar Kristjánsson, annan borðtenniskappa sem bundinn er við hjólastól.
Jóhann er margfaldur Íslandsmeistari fatlaðra og tvöfaldur Íslandsmeistari í 1. flokki, sem Hákon segir að eigi ekki að vera hægt í hjólastól. „Hann keppti m.a. á Ólympíuleikum fatlaðra í Aþenu og var svona fyrirmyndin mín á þessum tíma.“
Hákon hóf að æfa borðtennis 2009 og var að eigin sögn nokkuð fljótur að ná tökum á íþróttinni. „Ég var heppinn að Jói var erlendis þegar Íslandsmótið var haldið 2011 því mér tókst að vinna það, einu og hálfu ári eftir að ég byrjaði að æfa.“
Árið 2012 hætti Jóhann og þá segir Hákon að allir strákarnir hafi hætt sem voru í kringum hann á þeim tíma. Hann hafi þá tekið sér pásu og eingöngu mætt til að leika sér. „Ég mætti á Íslandsmótin en var ekkert að æfa af krafti.“
Árið 2019 byrjaði hann aftur að æfa og fór á sitt fyrsta alþjóðlega mót í mars það ár. „Svo ætlaði ég á næsta mót í mars 2020 en þá var búið að gera hlé vegna Covid.“
Eftir Covid var Hákon farinn að æfa meira og á hærra stigi. Var hann þá farinn að keppa oftar erlendis og standa sig betur í keppni.
„Þá fór ég að leita að möguleika á að komast í þýsku deildina. Ég sendi ferilskrána mína á öll liðin í þýsku B-deildinni ásamt upplýsingum um mig og kannaði hvort þau hefðu áhuga á að fá mig.“
Þrjú lið sýndu Hákoni áhuga og gat hann valið á milli þeirra. Tischtennis Frickenhausen í samnefndri borg í suðurhluta Þýskalands varð fyrir valinu.
Hákon kveðst virkilega ánægður með valið en hann leikur nú annað keppnistímabilið með B-liði Frickenhausen í B-deildinni í Þýskalandi þar sem hann keppir í fötlunarflokki 5.
„Ég hef fengið mikinn stuðning frá þeim. Liðið var nýkomið upp úr 3. deildinni þegar ég gekk til liðs við það en ég var fenginn ásamt þýskri stelpu – landsliðsmanni – til að halda liðinu uppi. Það tókst en við höfnuðum í 4. sæti á síðasta keppnistímabili.“
Hákon valdi liðið ekki síður vegna þeirrar umgjarðar sem það getur veitt honum. „Í A-liðinu eru tveir virkilega góðir leikmenn en liðið lofaði mér að ég gæti komist út í æfingar með þeim. Það hefur allt saman gengið upp og ég er mjög ánægður með það.“
Einnig hefur honum gefist tækifæri til að æfa með liðsfélaga sínum og þýska landsliðsþjálfaranum sem hann segir frábært tækifæri fyrir sig.
Hákon átti gott fyrsta tímabil og var með áttunda besta sigurhlutfallið af 20 leikmönnum deildarinnar. Hann hefur staðið sig enn betur á yfirstandandi keppnistímabili og er með betri leikmönnum deildarinnar í ár.
Varð það til þess að nýlega fékk hann tækifæri til að leika með A-liðinu í þýsku A-deildinni. Hvernig kom það til?
„Ég var búinn að standa mig vel í deildinni á þessu tímabili og er með betri leikmönnum deildarinnar. Besti leikmaðurinn í A-liðinu var frá svo ég var fenginn upp í A-liðið til að keppa með því í A-deildinni.“
Segist Hákon hafa staðið sig vel og sé næstur inn ef annar af þessum tveimur dettur aftur út. „Þeir eru ansi góðir en ég er klárlega þriðji maður hjá okkur,“ segir Hákon.
Hákon æfir mikið erlendis og segist í raun vera í vandræðum með þjálfun heima á Íslandi. „Ég æfi tvisvar í viku með landsliðsþjálfaranum og svo æfi á uppi í ÍFR einu sinni til tvisvar í viku. Ég hef verið að reyna að fá Jóa til að byrja að æfa með mér aftur og ég á von á því að hann geri það á næstunni.“
Hann segist hafa verið að æfa hjá HK í Kópavogi á móti standandi spilurum en sé búinn að gefast upp á aðgenginu þar en til að komast á æfingar þurfi að fara niður stiga ofan í kjallara í Snælandsskóla.
Á árinu heldur borðtenniskappinn utan í 14 keppnir, annað hvort alþjóðleg mót eða í deildarkeppnina í Þýskalandi auk einhverra æfingaferða. Telur hann nærri lagi að þegar upp verði staðið muni það telja um 100 daga erlendis á árinu.
„Ég var að keppa á opna finnska mótinu í síðustu viku og fékk brons í tvenndarleik. Þar keppti ég með þýskri stelpu sem var að keppa á sínu fyrsta móti,“ segir Hákon og bætir því við að menn þurfi eiginlega alltaf að leita að meðspilara í tvíliðaleik eða tvenndarleik fyrir hvert mót svo þeir séu ekki eingöngu að fara út til að spila 2-5 einliðaleiki.
„Við spiluðum t.d. fjóra tvenndarleiki í síðustu viku.“
Þó Hákon sé kominn á fertugsaldur segir hann það ekki þykja háan aldur í hjólastólaborðtennis og nefnir að menn sem séu margir á fimmtugsaldri sem séu á topp 10 í heiminum.
Draumur hans, líkt og flestra afreksíþróttamanna, er að komast á Ólympíuleika. Hann segir ekki hlaupið að því enda aðeins 12 sæti í boði í hans fötlunarflokki og keppa þurfi á alþjóðlegum mótum til að vinna sig upp á heimslista.
„Af þessum 12 sætum eru fimm álfusæti og eitt svokallað „wild card-sæti“. Svo er eitt tvíliðaleikssæti en ég er ekki með meðspilara því ég er eini Íslendingurinn. Þá er eitt úrtöku-mót fyrir þá sem hafa ekki unnið sér inn sæti og eitt sæti í boði fyrir sigurvegara þess.
Eftir standa þá fjögur sæti af heimslistanum. Besti Bretinn, sem fékk silfur á síðasta EM og medalíu á Ólympíuleikunum í Tókýó komst ekki inn því hann var númer sex á heimslista.“
Eitthvað hlýtur þetta brölt á milli heimshorna að kosta?
„Þetta kostar mikla peninga. Íþróttasamband fatlaðra styrkir mig og ég er með ákveðið „budget“ þaðan. Það kemur mér ansi langt en ekki alveg alla leið. Þá hefur maður þurft að leita til fyrirtækja. Það gengur misjafnlega og það fer svolítið eftir því hvað maður nær að fá inn af styrkjum árlega hvað maður þarf að taka mikið á sig sjálfur.”
Hákon er mikill íþróttamaður og stundar ekki eingöngu borðtennis. Á dögunum keppti hann t.d. á Íslandsmóti fatlaðra í bekkpressu.
„Ég var eini keppandinn í mínum þyngdarflokki en ég lyfti 92,5 kg og náði mínum persónulega besta árangri. Ég var sérstaklega ánægður með það þar sem ég lenti eldsnemma morguninn áður frá Finnlandi.“
Hvaða verkefni eru svo framundan?
„Næsta alþjóðlega mót er í júní en þá fer ég á opna tékkneska mótið. Ég fer þó út strax í næstu viku á fimmtudegi og æfi á föstudaginn með þýska landsliðinu og fer svo að keppa í deildinni á laugardeginum.
Liðið er í þriðja sæti núna en við eigum möguleika á öðru sætinu,“ segir Hákon en markmiðið segir hann vera að hjálpa liðinu að komast upp um deid að ári og þá verði Frickenhausen með tvö lið í þýsku A-deildinni.
Hákon segir borðtennis afskaplega góða íþrótt fyrir alla hreyfihamlaða og henti fólki með allar skerðingar í öllum aldursflokkum.
„Maður sér ótrúlegustu skerðingar erlendis - menn sem eru með spaðann í munninum og fólk með mesta hálsmænuskaða í lægstu flokkunum í hjólastól.
Ég er sjálfur að þjálfa hreyfihamlaðan hóp einu sinni í viku upp í ÍFR og hvet alla til að koma og kíkja á okkur. Þetta er mjög góð og skemmtileg hreyfing sem hentar öllum.“