168 milljarða tap og skattgreiðendur sáttir?

Fram kem­ur í rann­sókn­ar­skýrslu Alþing­is frá ár­inu 2013 að ákveðið hafi verið að ráðast í stórt skiptiút­boð hús­bréfa í stað dreifðra aðgerða á ár­inu 2004. Deutsche Bank, ráðgjafi ÍL-sjóðs, hafði fjár­hags­lega hags­muni af um­fang­inu og fékk 748 millj­ón­ir í þókn­un (um 2,1 millj­arðar á verðlagi dags­ins í dag) sem byggðist á stærð útboðsins. Skipt­in leiddu til þess að sjóður­inn lengdi meðal­tíma skulda­bréfa sinna, þvert á eðli­lega áhættu­stýr­ingu. Með því gerðist hann ber­skjaldaður fyr­ir upp­greiðslum sem gátu valdið hon­um stór­tapi.

Viðvar­an­ir voru hunsaðar, for­send­ur útboðsins óljós­ar og ótrú­lega marg­ir í ábyrgðar­stöðum brugðust hlut­verki sínu. Ofan á allt annað var gerð reikni­villa sem kostaði sjóðinn 1,5 millj­arða (um 4,2 millj­arðar á verðlagi 2025). Þannig fór op­in­ber stofn­un í flókið fjár­mála­vafst­ur sem hún hvorki skildi né réði við, með al­manna­fé að veði.

Eða eins og kem­ur fram í rann­sókn­ar­skýrsl­unni að yf­ir­maður áhættu­stýr­ing­ar sjóðsins og helsti ráðgjafi stjórn­ar hafi hvorki haft skiln­ing á þeim út­reikn­ing­um sem þurfti til né haft þá þekk­ingu á sviði áhættu­stýr­ing­ar sem nauðsyn­leg var til að átta sig á upp­lýs­ing­um sem komu frá ráðgjöf­um.

Tap skatt­greiðenda er nú staðfest. Samn­ing­ar við líf­eyr­is­sjóði milda höggið, en gera það ekki rétt­lát­ara. Það er ekki ásætt­an­legt að ráðamenn ein­blíni ein­ung­is á að tapið hefði getað verið svo miklu meira og því ættu all­ir að vera sátt­ir við niður­stöðuna.

Hér er því slegið föstu að það sé eng­in raun­veru­leg sátt meðal skatt­greiðenda við að fá þenn­an reikn­ing.