Skyr sigrar Bandaríkin

Stærra en ís­lensk­ur markaður

Fram­leiðslan hófst árið 2019, og í ár stefn­ir Reykja­vik Crea­mery að því að fram­leiða um 36 millj­ón­ir skyr- og jóg­úr­t­dósa. Á næsta ári er gert ráð fyr­ir 55 millj­ón­um. Það er meira en all­ur inn­an­lands­markaður­inn á Íslandi.

„Við fram­leiðum ein­göngu fyr­ir banda­ríska aðila,“ seg­ir Gunn­ar, sem staðfest­ir að ekk­ert skyr frá fyr­ir­tæk­inu verði flutt til Íslands: „Markaður­inn er of lít­ill og flutn­ings­kostnaður of hár.“

Skyrið bjargaði kúa­bænd­um

Stærsti viðskipta­vin­ur Reykja­vik Crea­mery eru syst­urn­ar á Pain­terland, sem reka stærsta líf­ræna kúa­bú í Penn­sylvan­íu. Þær leituðu til Reykja­vik Crea­mery í leit að lausn þegar erfitt var að koma mjólk­inni í verð.

„Í dag fer öll mjólk­in þeirra, ásamt mjólk frá tug­um bænda í grennd­inni, í okk­ar vinnslu,“ seg­ir Gunn­ar. Vör­ur Pain­terland Sisters eru seld­ar í öll­um 50 ríkj­um Banda­ríkj­anna og eru í dag með hraðasta vöxt á jóg­úrt­markaði lands­ins.

Ný viðbygg­ing áætluð á 1,5 millj­arða króna er full­fjár­mögnuð, að Gunn­ars sögn. „Við höf­um fengið vil­yrði frá viðskipta­banka okk­ar í Banda­ríkj­un­um og þurf­um ekki á öðrum fjár­mögn­un­araðilum að halda að sinni,“ seg­ir hann. Reykja­vik Crea­mery fjár­festi fyr­ir 1,1 millj­arð í fyrra og áætl­ar 800 millj­óna króna fjár­fest­ing­ar í ár.

Framtíðar­sýn

Gunn­ar úti­lok­ar ekki framtíðarsölu eða sam­ein­ingu. „Við eig­um í óform­leg­um viðræðum við stór­an evr­ópsk­an fram­leiðanda um sam­starf á Banda­ríkja­markaði,“ seg­ir hann. „Markaðsskrán­ing í Banda­ríkj­un­um er ekki raun­hæf núna, en skrán­ing á Íslandi gæti komið til greina inn­an þriggja ára.“

Hann seg­ir það vera sam­bland margra viðskipta­vina sem dríf­ur vöxt­inn áfram, en Pain­terland Sisters skera sig þó úr. „Einnig fram­leiðum við líf­ræna gríska jóg­úrt fyr­ir annað vörumerki sem hef­ur ní­fald­ast í sölu frá því það færðist yfir til okk­ar,“ seg­ir hann. Fyr­ir­tækið sér­hæf­ir sig í fram­leiðslu fyr­ir aðra og býður bæði sér­hæfða tækni og sveigj­an­leika sem stór­ir fram­leiðend­ur ráða oft ekki við.

Reykja­vik Crea­mery hef­ur einnig haft áhrif á byggðaþróun í heima­héraði. Með því að skapa eft­ir­spurn eft­ir líf­rænni mjólk hef­ur fyr­ir­tækið breytt starfs­um­hverfi fjöl­margra bænda, aukið verðmæta­sköp­un í sveit­um og stuðlað að um­hverf­i­s­vænni land­búnaði. „Viðskipta­mód­elið okk­ar styður bæði við smærri fram­leiðend­ur og ný­sköp­un,“ seg­ir Gunn­ar, sem sér mik­il sókn­ar­færi áfram – m.a. í sam­starfi við veit­inga­keðjur og heilsu­vörumerki.

Fyr­ir­tækið er með um 45 starfs­menn í dag en stefn­ir á 80 þegar ný­bygg­ing­in verður tek­in í notk­un. „Eng­inn starfs­manna okk­ar er inn­an verka­lýðsfé­laga, en all­ir fá heil­brigðis­trygg­ing­ar, líf­eyr­is­mót­fram­lag og laun langt yfir lág­marki,“ seg­ir Gunn­ar og bæt­ir við að starfs­ánægja og umb­un sé lyk­ill­inn að vel­gengn­inni.

Frum­kvöðlastarf

Rekstr­ar­um­hverfið í Banda­ríkj­un­um þykir Gunn­ari betra en á Íslandi: „Það er meira já­kvætt viðhorf gagn­vart frum­kvöðlum, bæði í stjórn­mál­um og fjöl­miðlum,“ seg­ir hann. „Það er sveigj­an­legra og umb­un frek­ar en hindr­an­ir er í for­grunni.“

Þrátt fyr­ir góðan stuðning í Banda­ríkj­un­um seg­ir hann aðstoð frá ís­lensk­um stjórn­völd­um hafa verið litla. „Við leituðum til viðskipta­full­trú­ans í New York, en sá aðili reynd­ist okk­ur ekki nyt­sam­leg­ur. Banda­rísk stjórn­völd hafa hins veg­ar sýnt okk­ur veru­leg­an stuðning,“ seg­ir Gunn­ar.

Óstöðugur doll­ari ekki vanda­mál

Þótt banda­ríska hag­kerfið hafi hald­ist stöðugt og eft­ir­sókn eft­ir prótein­rík­um mjólk­ur­vör­um auk­ist bend­ir Gunn­ar á að hækk­andi verð á inn­flutt­um vara­hlut­um og búnaði geti haft áhrif. „En doll­ar­inn hef­ur ekki haft nei­kvæð áhrif til þessa – við finn­um enn fyr­ir mik­illi eft­ir­spurn og stöðug­leika í rekstri.“

„Þetta er ekki auðveld leið, en ef þú ert harðákveðinn og með mikið út­hald – og til­bú­inn að læra og leita ráða – þá eru tæki­fær­in gríðarleg,“ seg­ir Gunn­ar. „Það þarf hug­rekki og þraut­seigju. En banda­ríska kerfið verðlaun­ar þá sem nenna að leggja á sig.“