PCC rekur kísilmálmverksmiðju við Bakka á Húsavík, þar sem framleiddur er kísilmálmur. Stærsti eigandi er þýska fyrirtækið PCC SE í Þýskalandi með 65% eignarhlut en 35% eru í eigu innlendra lífeyrissjóða og Íslandsbanka.
Í kærunni, sem svo er kölluð í skjölunum, dagsett 8. apríl 2025 og Morgunblaðið hefur undir höndum, segir PCC að kínverskir framleiðendur selji kísilmálm til Evrópu, þar á meðal Íslands, á verði sem liggi langt undir raunverulegum framleiðslukostnaði. Með slíkum undirboðum, sem styrkt séu af ríkisaðstoð kínverskra stjórnvalda, sé verið að útrýma heilbrigðri samkeppni.
PCC bendir á að kísilmálmur sé einkum notaður í álframleiðslu, hann sé eitt algengasta íblöndunarefni í framleiðslu á áli og því mikið notaður hér á landi. Framleiðsla PCC fer nær öll í útflutning, einkum til stórra álframleiðenda í Þýskalandi. Innfluttur kísilmálmur frá Kína er hins vegar mikið notaður í álframleiðslu hér á landi og hefur PCC ekki getað keppt við það verð sem þar býðst. PCC bendir í kærunni á að íslenskur iðnaður standi höllum fæti gagnvart keppinautum í Kína sem njóta ríkisstuðnings og hafi aðgang að mun lægra orkuverði.
Í kærunni kemur einnig fram að Ísland hafi ekki svo vitað sé áður gripið til verndarráðstafana af þessu tagi, en að nú sé það tímabært, enda sé kísilmálmur mikilvægt hráefni í orkuskiptum og grænni tækni. PCC telur að með því að setja undirboðstolla á slíkan innflutning væri verið að verja virðiskeðju og orkunýtingu sem samræmist stefnu stjórnvalda í loftslags- og atvinnumálum.
PCC bendir á að Evrópusambandið hafi þegar brugðist við með verndartollum á kísilmálm frá Kína, að meðaltali 16,3-16,8%, samkvæmt reglugerð ESB (EU 2022/1394). Tollarnir voru settir á eftir ítarlega rannsókn framkvæmdastjórnar ESB sem staðfesti að undirboð hefðu skaðað evrópska framleiðendur. Sambærilegar aðgerðir hafi verið innleiddar í Bandaríkjunum, þar sem mjög háir verndartollar, um 140%, hafi verið við lýði í rúma tvo áratugi.
Í kærunni segir að íslensk stjórnvöld hafi í gegnum tíðina lýst vilja til að styðja við orkufrekan grænan iðnað og að bygging verksmiðjunnar hafi verið fjárfesting í þeirri framtíðarsýn. PCC fullyrðir að aðgerðaleysi stjórnvalda sendi neikvæð skilaboð til erlendra fjárfesta sem treysta á samkeppnishæf rekstrarskilyrði hér á landi.
Morgunblaðið leitaði til Kára Marísar Guðmundssonar forstjóra PCC sem bendir á:
„Það væri fordæmalaust að Ísland gerði ekkert við sambærilegum aðstæðum.“
Kári telur Ísland vera í fullum rétti til að beita verndarráðstöfunum samkvæmt íslenskum lögum þrátt fyrir fríverslunarsamning við Kína, og bætir við:
„Ef Ísland ætlar að standa við orð sín um sjálfbæran iðnað, orkusókn og verðmætasköpun innanlands, þá hlýtur vernd gegn ósanngjarnri samkeppni að vera hluti af þeirri mynd.“
PCC fer fram á að lagðir verði á innflutningstollar, tímabundin vernd eða aðrar takmarkanir á allan innflutning á kísilmálmi frá Kína.
Setja bókamerki
„Eðlilegt að utanríkisráðherra eigi samtal við þingið“
Augu flughers Rússa eru tekin að lokast
Tíu látnir eftir flugskeytaárásir Írans
Svona er nú komið fyrir borgarbarninu
Baðlón við Holtsós í skipulagsferli
SFS segja ráðherra villa um fyrir þinginu