Viðskipti | ViðskiptaMogginn | 4.6.2025 | 11:00

Stærri bankar styrkja almenning og hagkerfið

Ármann Þorvaldsson forstjóri Kviku. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Innherji er skoðanadálkur ViðskiptaMoggans

Arion hækkar í tónlistinni og býður upp í dans, vill nú sameinast Kviku. Í febrúar var það Íslandsbanki sem Arion vildi en það útspil virtist táknrænt, skýr skilaboð til stjórnvalda um Íslandsálagið svokallaða. Útpælt og unnið með upplýsingafulltrúum, enda vissu þeir sem var að eigandinn, ríkissjóður, ætlaði ekki í sameiningar þegar markmiðið var að losa um eignarhald.

Íslandsbanki sprettur síðan fram daginn eftir, enda nýr og endurfæddur, laus við andlitslausa ríkið sem virtist helst hafa það markmið að færa lýðnum verðmætin því það eykur vinsældir stjórnmálamannanna sjálfra. Frekari samrunar í bankakerfinu virðast í öllu falli blasa við enda eru bankarnir hér á landi litlir í öllum samanburði.

Kvika hefur á undanförnum árum eflt sérstöðu sína með áherslu á eignastýringu, verðbréfamiðlun, sérhæfða lánastarfsemi og nýsköpun. Það kemur því ekki á óvart að bæði Arion og Íslandsbanki vilji sameinast Kviku, þyngri kerfi sem þurfa nýsköpun en geta boðið upp á betri fjármögnun og hagræðingu.

Tilboð Arion byggist á verulegri hagræðingu, einkum í stöðugildum og stoðkerfum. Greining Akkurs telur raunhæft að fækka um 150 stöðugildi og ná allt að sex milljarða árlegum sparnaði í launakostnaði, stoðkerfum og þjónustu. Jafnframt að reikna megi með lægri fjármögnunarkostnaði, allt saman gæti skilað allt að 60 milljörðum í virðisaukningu.

Sameinaður banki yrði með sterka stöðu á eignastýringarmarkaði, líklega of sterka. Því er líklegt að Arion þyrfti að selja eignastýringu Kviku að hluta eða í heild sem og mögulega skera niður miðlun.

Íslandsbanki kemur með annars konar nálgun. Bankinn hefur ekki sömu fótfestu í eignastýringu og því myndi samruni við Kviku ekki valda eins mikilli samþjöppun. Gæti því hentað Samkeppniseftirlitinu betur. Munum líka að Samkeppniseftirlitið er sérstakt yfirvald í ríkinu og miðað við síðustu verkefni virðist skipta meira máli að leiðtoginn þar komi vel út að eigin mati frekar en að það sé endilega hagkvæmt fyrir markaðinn.

Í viðtali í ViðskiptaMogganum í dag leggur Jón Guðni Ómarsson bankastjóri Íslandsbanka áherslu á stafræna þróun, framsækni og fjárhagslega heilsu sem leiðarljós í stefnu bankans, sjónarmið sem styðja vel við mögulega samruna við Kviku. Hann segir að rekstrarleg og menningarleg samlegð sé meiri við Kviku en aðra.

Svipaða afstöðu setur Alexander Hjálmarsson eigandi Akkurs fram í Morgunblaðinu sl. þriðjudag. Hann telur rekstrarsamhæfi Íslandsbanka og Kviku meira en hjá Arion og Kviku, sem eykur líkur á samþykki og dregur úr samþjöppunaráhyggjum.

Íslandsbanki býður 10% álag á markaðsvirði Kviku. Þó tilboðið boði ekki jafnmikla hagræðingu og Arion, þá er stærsti styrkur Íslandsbanka annars konar því með samruna við Kviku gæti bankinn aukið vægi sitt í miðlun, alþjóðafjármögnun og ráðgjöf, sviðum sem hann hefur hingað til ekki verið leiðandi á. Dótturfélag Kviku, Ortus í Bretlandi, gæti því verið mjög áhugavert fyrir Íslandsbanka.

Greining Akkurs bendir á að tækifæri til samlegðar séu veruleg, einkum í stoðstarfsemi og tækniumhverfi. Með samruna væri raunhæft að fækka um 150 stöðugildi og spara allt að 2,5 milljarða í öðrum rekstrarkostnaði. Þá væri líklegra að Íslandsbanki fengi mildari meðferð hjá Samkeppniseftirlitinu en Arion, þó huga þyrfti að Lykli og Ergo.

Bankarnir eru í lykilstöðu og stýra þessu sjálfir með sínum hluthöfum en þurfa að sníða þetta þannig að Samkeppniseftirlitið líti vel út. Fyrir markaðinn skiptir mestu að til verði stærri og betur fjármagnaðar einingar. Það skilar sér til almennings í betri kjörum. En enn mun starfsmönnum á fjármálamarkaði fækka því innan sameinaðrar einingar þarf færri en hæfari hendur.

Jón Guðni dregur þetta ágætlega saman í viðtalinu í dag, samruni sem byggist á framsækni, tækni og hagkvæmari fjármögnun geti orðið leiðandi afl í frekari þróun íslensks fjármálamarkaðar.